ఇన్ద్రాణీసప్తశతీ

ప్రథమం - గాయత్రం శతకమ్

ప్రథమః - శశివదనాపాదః

హరిలలనే మే పథి తిమిరాణి । హరదరహాసద్యుతిభిరిమాని ॥ 1॥

అగతిమవీర్యామపగతధైర్యామ్ । అవతు శచీ మే జనిభువమార్యామ్ ॥ 2॥

శ‍ృణు కరుణావత్యలఘుమఖర్వే । స్తవమహమార్యస్తవ శచి కుర్వే ॥ 3॥

త్రిజగదతీతో విలసతి నిత్యః । అణురణుతో యో భగవతి సత్యః ॥ 4॥

త్వమఖిలకార్యేష్వయి ధృతసక్తిః । ఉరుగతిరస్య ప్రభుతమశక్తిః ॥ 5॥

విదురిమమేకే జగతి మహేన్ద్రమ్ । జగురయి కేచిజ్జనని మహేశమ్ ॥ 6॥

అవగతవేదో వదతి మహేన్ద్రమ్ । పరిచితతన్త్రో భణతి మహేశమ్ ॥ 7॥

జనని శచి త్వం ప్రథమదలస్య । భగవతి దుర్గాస్యపరదలస్య ॥ 8॥

న శచి శివాతస్త్వమితరదైవమ్ । బహుమునివాణీసమరసతైవమ్ ॥ 9॥

దివి చ సితాద్రౌ శచివపుషోర్వామ్ । పృథగుపలమ్భాదయి భిదయోక్తిః ॥ 10॥

తనుయుగమూలం వపురతిమాయమ్ । కరచరణాద్యైర్వియుతమమేయమ్ ॥ 11॥

త్వముదరవర్తిత్రిభువనజీవా । భవసి శచీ సా జనని శివా వా ॥ 12॥

విభుశుచికీలాతతిరయి ధూమమ్ । త్వమమరమార్గం బత వమసీమమ్ ॥ 13॥

జయసి నభస్థో జనని పరస్తాత్ । నభసి చ భాన్తీ భవసి పురస్తాత్ ॥ 14॥

త్వమతనురమ్బ జ్వలసి పరస్తాత్ । ఇహ ఖశరీరా లససి పురస్తాత్ ॥ 15॥

జనని పరస్తాన్మతిరసి భర్తుః । అసి ఖశరీరా పృథగవగన్త్రీ ॥ 16॥

అణుచయరూపం భగవతి శాన్తమ్ । న భవతి శూన్యం తదిదమనన్తమ్ ॥ 17॥

దివి దధతీశే పురుషశరీరమ్ । జనని పురన్ధ్రీ తనురభవస్త్వమ్ ॥ 18॥

దృశి విలసన్తం ప్రభుముపయాన్తీ । భవసి విరాట్ త్వం నృతనుషు భాన్తీ ॥ 19॥

తవ గుణగానం జనని విధాతుమ్ । భవతి పటుః కో వియదివ మాతుమ్ ॥ 20॥

భగవతి తృప్తిర్భవతు న వా తే । అభిలషితాప్తిర్భవతు న వా మే ॥ 21॥

భజతి తవాఙ్ఘ్రిం మమ ఖలు భాషా । పతి మనురాగాత్ ప్రియమివ యోషా ॥ 22॥

అఘమపహర్తుం శుభమపి కర్తుమ్ । అలమజరే తే గుణగణగానమ్ ॥ 23॥

అవసి జగత్త్వం కులిశిభుజస్థా । అవ మునిభూమిం గణపతిధీస్థా ॥ 24॥

శశివదనాభిర్గణపతిజాభిః । శశివదనాద్యా పరిచరితాఽస్తు ॥ 25॥

ద్వితీయస్తనుమధ్యాపాదః

ధ్వాన్తం పరిహర్తుం తేజాంస్యపి భర్తుమ్ । అన్తర్జగదమ్బా హాసం కురుతాన్మే ॥ 26॥

భీతామరిధూతామార్యావనిమేతామ్ । సమ్రాజ్ఞి బుధానాం దూనామవ దీనామ్ ॥ 27॥

ఈశస్య సహాయాం విశ్వస్య విధానే । ఆకాశశరీరామమ్బాం ప్రణమామః ॥ 28॥

కర్తుర్భువనానాం మాయాసి శచి త్వమ్ । సత్యస్య తపోఽసి జ్ఞస్యాసి మనీషా ॥ 29॥

ఆజ్ఞాసి వినేతుస్తేజోఽసి విభాతః । నిర్యత్నసమాధేరానన్దరసోఽసి ॥ 30॥

తస్య త్వమనన్యాఽప్యన్యేవ ఖకాయా । అత్యద్భుతమాయా జాయాఽసి సహాయా ॥ 31॥

ఆకాశశరీరాం జాయామశరీరః । ఆలిఙ్గ్య విభుస్త్వాం నన్దత్యయి చిత్రమ్ ॥ 32॥

వజ్రేశ్వరి ఘస్రే యద్వన్ముకుటేన । దీప్తేన సవిత్ర మూర్ధా తవ భాతి ॥ 33॥

నక్షత్రసహస్రైశ్శుభ్రద్యుతిభిస్తే । పుష్పాయితమేతైర్మాతర్నిశిమస్తే ॥ 34॥

ఘస్రః ఖలు కాలో రాజ్యం నను కర్తుమ్ । రాత్రిః ఖలు కాలో రన్తుం రమణేన ॥ 35॥

నిఃశబ్దతరఙ్గాస్వగ్లౌషు నిశాసు । నూనం ఖశరీరే కాన్తం రమయన్తీ ॥ 36॥

సాన్ద్రోడుసుమస్రగ్విభ్రాజితకేశా । ధ్వాన్తాసితచేలా శాన్తాఽప్యసి భీమా ॥ 37॥

రాజన్మితతారామన్దారవతంసామ్ । మాతస్సితభాసా స్మేరాం హసితేన ॥ 38॥

జ్యోత్స్నా ఘనసారద్రావైరనులిప్తామ్ । త్వాం వీక్ష్య న శాన్తిః కస్య క్షణదాసు ॥ 39॥

బాలారుణరోచిః కాశ్మీరరజోభిః । ఆలిప్తముఖీం త్వాం ప్రాతః ప్రణమామి ॥ 40॥

సాయం సమయశ్రీ లాక్షారసరక్తమ్ । ప్రత్యక్ ప్రసృతం తే వన్దే వరదేఽఙ్ఘ్రిమ్ ॥ 41॥

దీప్తార్కకిరీటాం సర్వాన్ వినయన్తీమ్ । వన్దే భువనానాం రాజ్ఞీమసమానామ్ ॥ 42॥

ధూతాఖిలరోగాః శ్వాసాస్తవ వాతాః । మాతర్వితరన్తు ప్రాణస్య బలం నః ॥ 43॥

ప్రాఞ్చస్తవ వాతాః స్వాసాః శముశన్తు । ప్రత్యఞ్చ ఏమే నః పాపం శమయన్తు ॥ 44॥

మన్మాతరవాఞ్చో వీర్యం వితరన్తు । సన్తాపముదఞ్చః సర్వం చ హరన్తు ॥ 45॥

అస్యా ఇవ భూమేర్భూతప్రసవాయాః । ఏకైకశ ఆహుర్యేషాం మహిమానమ్ ॥ 46॥

అద్రేరుపలానాం నద్యాః సికతానామ్ । యేషాం చ న కధ్చ్ఛిక్తో గణనాయామ్ ॥ 47॥

రోమాయితమేతైర్గోలైస్తవ కాయే । వ్యాఖ్యాతమనేన శ్లాఘ్యం తవ భాగ్యమ్ ॥ 48॥

విశ్వం వహసీదం జమ్భారిభుజస్థా । ఆర్యాన్వహమాతర్వాసిష్ఠమతిస్థా ॥ 49॥

ఆద్యాం భువనానాం భర్తుస్తనుమధ్యామ్ । భక్త్స్య భజన్తామేతాస్తనుమధ్యాః ॥ 50॥

తృతీయో ముకులపాదః

హాసాః శక్రగృహేశ్వర్యాశ్చన్ద్రరుచః । భూయాసుర్విమలప్రజ్ఞాయై హృది మే ॥ 51॥

ఇన్ద్రాణ్యాః కరుణా లోకాశ్శోకహృతః । భూయాసుర్భరతక్ష్మాయై క్షేమకృతః ॥ 52॥

వ్యక్తిర్వ్యోమతనుః శక్తిత్వాద్వనితా । జ్ఞాతృత్వాత్పురుషః కేషాఞ్చిద్విదుషామ్ ॥ 53॥

వ్యక్తిం వ్యోమతనుం యే ప్రాహుః పురుషమ్ । తేషాం తత్త్వవిదాం కల్పస్స్యాత్ త్రివిధః ॥ 54॥

రుద్రం కేఽపి జగుః శక్రం కేఽపి విదుః । భాషన్తే భువనప్రాణం కేఽపి విదః ॥ 55॥

వ్యక్తిం వ్యోమతనుం ప్రాహుర్యే వనితామ్ । తేషాం చ త్రివిధః కల్పశ్శాస్త్రవిదామ్ ॥ 56॥

దుర్గా సూరివరైః కైశ్చిత్సా గదితా । శచ్యన్యైర్విబుధైర్జ్ఞైరన్యైరదితిః ॥ 57॥

ఏకేషాం విదుషాం వ్యక్తిర్వ్యోమతనుః । న స్త్రీ నో పురుషో బ్రహ్మైతత్సగుణమ్ ॥ 58॥

త్వం విశ్వస్య మహాన్ ప్రాణః కః పరమే । త్వం రుద్రః ప్రణవస్త్వం శక్రోఽభ్రశిఖీ ॥ 59॥

త్వం కస్యాస్యదితిస్త్వం రుద్రస్య శివా । త్వం శక్రస్య శచీ శక్తిర్దేవనుతే ॥ 60॥

ప్రాణశ్చ ప్రణవో జ్యోతిశ్చామ్బరగమ్ । వస్త్వేకం త్రిగుణం నో వస్తు త్రితయమ్ ॥ 61॥

శక్తేరమ్బపరే శక్త్స్యాపి భిదా । జ్వాలా పావకవద్భాషా భేదకృతా ॥ 62॥

సర్వం దృశ్యమిదం భుఞ్జానే పరమే । పుంనామస్తుతయో యుజ్యన్తే ఖలు తే ॥ 63॥

కుర్వాణేమ్బసతస్సన్తోషం సతతమ్ । స్త్రీనామస్తుతయః శోభాం తే దధతే ॥ 64॥

సద్బ్రహ్మ బ్రువతే విద్వాంసో విగుణమ్ । త్వం మాతస్సగుణం బ్రహ్మాసి ప్రథితే ॥ 65॥

శబ్దాద్యైర్వియుతం సద్బ్రహ్మామలినమ్ । శబ్దాద్యైః సహితా త్వం దేవ్యచ్ఛహితా ॥ 66॥

సాక్షి బ్రహ్మ పరం త్వం మాతః కురుషే । సర్వేషాం జగతాం కార్యం సర్వవిధమ్ ॥ 67॥

ద్యౌర్మాతా జగతో ద్యౌరేవాస్య పితా । వ్యాప్తం భాతి జగద్ద్యావా సర్వమిదమ్ ॥ 68॥

ఆకాశాద్రజసో ద్యౌరన్యా విరజాః । ఆకాశేఽస్తి పునస్తత్పారే చ పరా ॥ 69॥

ద్యావం తాం జగతో రఙ్గే వ్యోమతనుమ్ । పారే శుద్ధతమాం విద్మస్త్వాం పరమే ॥ 70॥

త్వాం పూర్ణామదితిం శక్తిం దేవి శచీమ్ । నిత్యం శబ్దవతీం గౌరీం ప్రబ్రువతే ॥ 71॥

పుంనామా భవతు స్త్రీనామాస్త్వథవా । వ్యక్తిర్వ్యోమతనుర్లోకం పాత్యఖిలమ్ ॥ 72॥

నాకే సా కిల భాత్యైన్ద్రీ రాజ్యరమా । విభ్రాణా లలితం స్త్రీరూపం పరమా ॥ 73॥

శక్తాం దేవి విధేహ్యార్తానామవనే । ఇన్ద్రస్యేవ భుజాం వాసిష్ఠస్య మతిమ్ ॥ 74॥

పూజాశక్రతరుణ్యైతైస్సిధ్యతు తే । గాతృణాం వరదే గాయత్రౌర్ముకులైః ॥ 75॥

చతుర్థో వసుమతీపాదః

మోహం పరిహరన్ యోగం వితనుతామ్ । దేవేన్ద్రదయితా హాసో మమ హృది ॥ 76॥

ఆభాతు కరుణా సా భారతభువి । సుత్రామసుదృశో యద్వన్నిజదివి ॥ 77॥

వన్దారుజనతామన్దారలతికామ్ । వన్దే హరిహయప్రాణప్రియతమామ్ ॥ 78॥

శోకస్య దమనీం లోకస్య జననీమ్ । గాయామి లలితాం శక్రస్య దయితామ్ ॥ 79॥

రమ్యా సుమనసాం భూపస్య మహిషీ । సౌమ్యా జనిమతాం మాతా విజయతే ॥ 80॥

వీర్యస్య చ ధియస్త్రైలోక్యభరణే । దాత్రీ మఘవతే దేవీ విజయతే ॥ 81॥

వ్యాప్తా జగదిదం గుప్తా హృది నృణామ్ । ఆప్తా సుకృతినాం దైవం మమ శచీ ॥ 82॥

ఖే శక్తిరతులా పారే చిదమలా । స్వశ్చారుమహిలా దైవం మమ శచీ ॥ 83॥

శస్త్రం మఘవతః శాస్త్రం యమవతామ్ । వస్త్రం త్రిజగతో దైవం మమ శచీ ॥ 84॥

యుక్త్స్య భజతః శర్మాన్తరతులమ్ । వర్మాపి చ బహిర్దైవం మమ శచీ ॥ 85॥

వీర్యం బలవతాం బుద్ధిర్మతిమతామ్ । తేజో ద్యుతిమతాం దైవం మమ శచీ ॥ 86॥

ఏకైవ జనయన్త్యేకైవ దధతీ । ఏకైవ లయకృద్దైవం మమ శచీ ॥ 87॥

శక్తీరవితథాః క్షేత్రోషు దధతీ । బీజేషు చ పరా దైవం మమ శచీ ॥ 88॥

చిన్వన్త్యపి పచన్త్యేకా పశుగణమ్ । ఖాదన్త్యపి భవే దైవం మమ శచీ ॥ 89॥

దృష్టౌ ధృతచితిర్దృశ్యే తతగుణా । విశ్వాత్మమహిషీ దైవం మమ శచీ ॥ 90॥

రాకాశశిముఖీ రాజీవనయనా । స్వః కాపి లలనా దైవం మమ శచీ ॥ 91॥

స్థాణావపి చరే సర్వత్ర వితతా । సాక్షాద్భవతు మే స్వర్నాథదయితా ॥ 92॥

యన్మాతరనృతం ధ్యాతం చ గదితమ్ । జుష్టం చ హర మే తద్దేవి దురితమ్ ॥ 93॥

మాం మోచయ ఋణాదిన్ద్రాణి సుభుజే । మామల్పమతయో మా నిన్దిషురజే ॥ 94॥

శత్రుశ్చ శచి మే సఖ్యాయ యతతామ్ । దృప్తశ్చ ఇమనుజో మామమ్బ భజతామ్ ॥ 95॥

కష్టం శచి విధూయేష్టం విదధతీ । ఆనన్దయ జనం ప్రేయాంసమయి మే ॥ 96॥

అస్త్రం మమ భవ ధ్వంసాయ రటతామ్ । సుత్రామరమణి శ్రీమాతరసతామ్ ॥ 97॥

సమ్పూరయతు మే సర్వం సురనుతా । స్వర్గక్షితిపతేశ్శుద్ధాన్తవనితా ॥ 98॥

సంవర్ధయ శచి స్వం దేశమవితుమ్ । బాహోరివ హరేర్బుద్ధేర్మమ బలమ్ ॥ 99॥

ఏతైర్వసుమతీవృత్తైర్నవసుమైః । భూయాచ్చరణయోః పూజా జనని తే ॥ 100॥

॥ ప్రథమం గాయత్రం శతకం సమాప్తమ్ ॥

ద్వితీయమౌష్ణిహం శతకమ్

ప్రథమః కుమారలలితాపాదః

సురేశ్వరమహిష్యాః స్మితం శశిసితం మే । తనోతు మతిమచ్ఛాం కరోతు బలమగ్రయ్మ్ ॥ 101॥

విధాయ రిపుధూతిం నిధాయ సుదశాయామ్ । పులోమతనుజాతా ధినోతు భరతక్ష్మామ్ ॥ 102॥

పదప్రణతరక్షా విధానధృతదీక్షా । జగద్భరణదక్షా పరా జయతి శక్తిః ॥ 103॥

స్వరత్యవిరతం సా శనైర్నభసి రఙ్గే । జ్వలత్యధికసూక్ష్మం జగత్ప్రభవశక్తిః ॥ 104॥

మహస్తవ సుసూక్ష్మం నిదానమఖిలానామ్ । భవత్యఖిలమాతర్జగత్యనుభవానామ్ ॥ 105॥

జనన్యనుభవానాం మతిత్వపరిణామే । స్వరో భవతి మూలం తవాభ్రహయరామే ॥ 106॥

య ఈశ్వరి నిదానం సమస్తమతిభానే । స్వరో గతివిశేషాత్స ఏవ ఖలు కాలః ॥ 107॥

జ్వలన్త్యభిహితా త్వం విహాయసి విశాలే । ప్రచణ్డపదపూర్వా ప్రపఞ్చకరిచణ్డీ ॥ 108॥

స్వరన్త్యఖిలబుద్ధిప్రదా భవసి గౌరీ । త్రికాలతనురమ్బ స్మృతా త్వమిహ కాలీ ॥ 109॥

మహస్స్వర ఇతీదం ద్వయం తదతిసూక్ష్మమ్ । మహేశ్వరి తవాంశద్వయం పరమముక్తమ్ ॥ 110॥

మహోఽతిశయమాప్తం త్వయి త్రిదివగాయామ్ । స్వరోఽతిశయమాప్తః సితాద్రినిలయాయామ్ ॥ 111॥

దివం నయతి పూర్వా భువం యువతిరన్యా । ద్వయోః ప్రకృతిరభ్రం విశాలమతిమాన్యా ॥ 112॥

న తే దివి లసన్త్యాః పితా తనుభృదన్యః । స్వయం భువమిమాం త్వాం సతామవని విద్మః ॥ 113॥

సురారికులజన్మా తవేశ్వరి పులోమా । పితేతి కవిభాషా పరోక్షగతిరేషా ॥ 114॥

వదన్త్యసురశబ్దైర్ఘనం సజలమేతమ్ । పులోమపదమేకం పురాణసతితేషు ॥ 115॥

ప్రకృష్టతరదీప్తిర్గభీరతరనాదా । ఇతో హి భవసి త్వం తటిత్తనురమేయే ॥ 116॥

అరాతిరసురోఽయం విభోర్నిగదితస్తే । హయశ్చ బతగీతః పితా తవ పయోదః ॥ 117॥

ప్రియైః కిల పరే వాం పరోక్షవచనౌఘైః । ప్రతారితమివేలా జగన్మునిగణేన ॥ 118॥

నికృష్టమపి రమ్యం యది త్రిదివలోకే । తవామ్బ కిము వాచ్యా రుచిస్త్రిదివనాథే ॥ 119॥

త్వమమ్బ రమణీయా వధూస్త్వమివ నాకే । త్వయా క ఇవ తుల్యాం మృదో వదతు లోకే ॥ 120॥

వినీలమివ ఖాంశం విదుస్త్రిదివమేకే । పరస్తు వదసి స్వః కవిః కమలబన్ధుమ్ ॥ 121॥

అముత్రగతశోకే మహామహసి నాకే । నమామ్యధికృతాం తాం పురాణకులకాన్తామ్ ॥ 122॥

యదా మముతపక్వం మదీయమఘముగ్రమ్ । తదిన్ద్రకులకాన్తే నివారయ సమగ్రమ్ ॥ 123॥

దదాతు భరతక్ష్మావిషాదహరణాయ । అలం బలముదారా జయన్తజననీ మే ॥ 124॥

అతీవ లలితాభిః కుమారలలితాభిః । ఇమాభిరమరేశప్రియా భజతు మోదమ్ ॥ 125॥

ద్వితీయో మదలేఖాపాదః

పౌలోమ్యాః పరిశుభ్రజ్యోత్స్నాదృశ్యరుచో మే । శ్రీమన్తో దరహాసాః కల్పన్తాం కుశలాయ ॥ 126॥

కారుణ్యామృతసిక్తా శక్తా శక్రమహిష్యాః । ప్రేక్షా భారతభూమేర్దౌర్బల్యం విధునోతు ॥ 127॥

వన్దే నిర్జరరాజ్ఞీం సఙ్క్ల్పే సతి యస్యాః । సాధ్యాసాధ్యవిచారో నైవ స్యాదణుకోఽపి ॥ 128॥

సఙ్క్ల్పస్తవ కశ్చ్చిచత్తే చేద్దివ ఈశే । స్యాదుల్లఙ్ఘ్య నిసర్గం సిద్ధిర్నిష్ఫలతా చ ॥ 129॥

మూఢోఽప్యుత్తమరీత్యా సిధ్యేదధ్యయనేషు । మేధావీ చ నితాన్తం నైవ స్యాత్కృతకృత్యః ॥ 130॥

ఉత్పద్యేత మహేశ్వర్యప్రాజ్ఞాదపి శాస్త్రమ్ । యాయాన్మాతరకస్మాద్విభ్రాన్తిం విబుధోఽపి ॥ 131॥

అల్పానామబలానాం సఙ్గ్రామే విజయః స్యాత్ । శక్తానాం బహులానాం ఘోరా స్యాత్పరిభూతిః ॥ 132॥

రాజేరన్నృపపీఠేష్వఖ్యాతాని కులాని । స్యాద్దుర్ధర్షబలానాం పాతో రాజకులానామ్ ॥ 133॥

నిర్యత్నోఽపి సమాధేర్విన్దేద్దేవి సమృద్ధిమ్ । యోగస్యామ్బ న పశ్యేదభ్యస్యన్నపి సిద్ధిమ్ ॥ 134॥

అత్యన్తం యదసాధ్యం నేదిష్ఠం భవతీదమ్ । సాధ్యం సర్వవిధాభిః స్యాదిన్ద్రాణి దవిష్ఠమ్ ॥ 135॥

గాయామో మునిసఙ్ఘైర్గేయాం కామపి మాయామ్ । ఇన్ద్రస్యాపి వినేత్రీం త్రైలోక్యస్య చ ధాత్రీమ్ ॥ 136॥

విద్యానామధినాథే కాం విద్యాం శ్రయసే త్వమ్ । ఇన్ద్రం కర్తుమధీనం విశ్వస్మాదధికం తమ్ ॥ 137॥

నిత్యాలిర్మినీషే స్త్రీమోహో న వితర్క్యః । భ్రూచేష్టానుచరత్వాదన్యా స్యాదనుకమ్పా ॥ 138॥

సౌన్దర్యం పరమన్యద్వజేరద్దర్యథవా తే । హర్తుం యత్సుఖమీష్టే తాదృక్తస్య చ చిత్తమ్ ॥ 139॥

చక్షుర్దర్శనమాత్రన్నిస్తేజో విదధానమ్ । చిత్తం చోజ్ఝితధైర్యం మత్తానాం దనుజానామ్ ॥ 140॥

గర్తే దుర్జనదేహే మగ్నాన్ పఙ్క్విలగ్నాన్ । ప్రాణానాత్మసజాతీనుద్ధర్తుం ధృతదీక్షమ్ ॥ 141॥

వజ్రం నిర్జరరాజో యద్ధత్తే సమరేషు । త్వచ్ఛక్తేః కలయైతన్మన్మాతర్నిరమాయి ॥ 142॥

రాజ్ఞీత్వాత్పరమేతే రాజత్వం శతమన్యోః । నిశ్శక్తిస్స వినా త్వాం కామాజ్ఞాం కురుతాం నః ॥ 143॥

సర్వం శక్రనిశాన్తస్యేశానే తవ హస్తే । అస్మాకం తు ధియేదం స్తోత్రం సఙ్గ్రహతస్తే ॥ 144॥

గన్తవ్యం స్వరధీశే నిశ్శేషార్పణశూరమ్ । బిభ్రాణా నయసి త్వం మార్జాలీవ కిశోరమ్ ॥ 145॥

గృహ్ణ్న్నమ్బరనాథామమ్బామశ్లథమన్ధః । కీశస్యేవ కిశోరో యోగీ గచ్ఛతి గమ్యమ్ ॥ 146॥

పూర్ణాత్మార్పణహీనోఽప్యజ్ఞాతాఽపి సమాధేః । నిత్యం యో జగదమ్బ త్వాం సేవేత జపాద్యైః ॥ 147॥

తం చాచఞ్చలభక్తిం కృత్వా పూరితకామమ్ । నిష్ఠాం దాస్యసి తస్మై పౌలోమి క్రమశస్త్వమ్ ॥ 148॥

భిన్నాం సఙ్ఘసహస్రైః ఖిన్నాం శత్రుభరేణ । పాతుం భారతభూమిం మాతర్దేహి బలం మే ॥ 149॥

త్ర్యైలోక్యావనభారశ్రాన్తాం వాసవకాన్తామ్ । హైరమ్బ్యో మదలేఖాః సమ్యక్ సమ్మదయన్తు ॥ 150॥

తృతీయో హంసమాలాపాదః

సురుచిర్వజ్రపాణేస్సుదృశో మన్దహాసః । హరతాన్మోహమూలం హృదయస్థం తమో మే ॥ 151॥

అమృతం సఙ్కిరన్త్యా ప్రసరన్త్యేహ దృష్ట్యా । సురరాజ్ఞీ బలాఢ్యాం భరతక్ష్మాం కరోతు ॥ 152॥

అమృతామ్భః కిరన్తీ కరుణామ్భో వహన్తీ । నతరక్షాత్తదీక్షా శచి మాతస్తవేక్షా ॥ 153॥

కృతపీయూషవృష్టిస్తతకల్యాణసృష్టిః । విహితైనోవినష్టిర్ధృతవిజ్ఞానపుష్టిః ॥ 154॥

భృతదేవేన్ద్రతుష్టిర్యమినాం దేవగృష్టిః । మమ కామ్యాని దేయాత్తవ విశ్వామ్బ దృష్టిః ॥ 155॥

జగతాం చక్రవర్తిన్యసితస్తే కటాక్షః । జలదో భక్తిభాజాం శిఖినాం నర్తనాయ ॥ 156॥

సుకృతీ కోఽపి నాట్యే బహులే తత్ర మాతః । జగతే సారభూతానుపదేశాన్కరోతి ॥ 157॥

అపరో నవ్యకావ్యాన్యనవద్యాని ధన్యః । విదధాత్యప్రయత్నాద్బుధభోగక్షమాణి ॥ 158॥

ఇతరో భాగ్యశాలీ రమణీయైః ప్రసఙ్గైః । వితనోతి స్వజాతిం జగతి శ్రేష్ఠనీతిమ్ ॥ 159॥

జగతాం మాతరేకో మహసా పుణ్యశాలీ । విధుతారిః స్వదేశం కురుతే వీతపాశమ్ ॥ 160॥

పర ఇన్ద్రాణి సాధుర్బత విస్మృత్య విశ్వమ్ । రమతే సిక్తగణ్డః ప్రమదాశ్రుప్రదానైః ॥ 161॥

తవ రాగార్ద్రదృష్ట్యా దివి శక్రస్య నాట్యమ్ । కరుణాసిక్తదృష్టయా భువి భక్త్స్య నాట్యమ్ ॥ 162॥

తవ సప్రేమదృష్టిర్బలమిన్ద్రే దధాతి । తవ కారుణ్యదృష్టిర్బలమస్మాసు ధత్తామ్ ॥ 163॥

తవ వామాః కటాక్షాః ప్రభుమానన్దయన్తు । ఉచితో దక్షిణానామయమస్త్వీక్షణానామ్ ॥ 164॥

సుకృతానాం ప్రపోషం దురితానాం విశోషమ్ । కరుణార్ద్రా విభాన్తీ తవ దృష్టిః క్రియాన్నః ॥ 165॥

కురు పాదాబ్జబన్ధోః సరణిం నిస్తమస్కామ్ । శచి విజ్ఞానతేజః కిరతావీక్షితేన ॥ 166॥

క్రియయారాధయన్తో భువనే తే విభూతీః । ఇహ కేచిల్లభన్తే తవ మాతః కటాక్షాన్ ॥ 167॥

స్ఫుటవిజ్ఞానపూర్వం ప్రభజేరన్ యది త్వామ్ । స్థిరయా దేవి భక్త్యా కిము వక్తవ్యమీశే ॥ 168॥

కువిధేర్విస్మరన్తీ భరతక్ష్మా శచి త్వామ్ । బహుకాలాదభాగ్యే పతితా దేవ్యయోగ్యే ॥ 169॥

అభిషిక్త్స్య మాతా తవ తేజోంశభూతా । సుదశాం సేవమానామనయత్పశ్చిమాశామ్ ॥ 170॥

అయి కాలం కియన్తం దయసే పశ్చిమస్యామ్ । ఇత ఇన్ద్రాణి పూర్వామవలోకస్వ దీనామ్ ॥ 171 ॥

న వయం పశ్చిమస్యాశ్శచి యాచామనాశమ్ । కృపయైతాం చ పూర్వాం నిహతాశామవాశామ్ ॥ 172॥

సకలం వ్యర్థమాసీదయి దీనేషు దృష్టా । తవ విశ్వస్య మాతః కరుణైకావశిష్టా ॥ 173॥

సురరాజస్య కాన్తే నరసింహస్య సూనుమ్ । బలవన్తం కురు త్వం భరతక్ష్మావనాయ ॥ 174॥

రుచిరాభిర్నిజాభిర్గతిభిర్హర్షయన్తు । మరుతాం భర్తురేతాస్తరుణీం హంసమాలాః ॥ 175॥

చతుర్థో మధుమతీపాదః

దిశి దిశి ప్రసరద్రుచితమోదమనమ్ । హరతు మే దురితం హరివధూహసితమ్ ॥ 176॥

హరతు దుఃఖభరప్రసృతమశ్రుజలమ్ । భరతభూసుదృశో బలజితో రమణీ ॥ 177॥

అతితరాం మహితా సురపతేర్వనితా । కరుణయా కలితా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 178॥

త్రిభువనక్షితిరాడ్భువనభూషణభా । అఖిలభాసకభా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 179॥

సతతయుక్తసుధీహృదయదీపకభా । నిఖిలపాచకభా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 180॥

రవివిరోచకభా శశివిరాజకభా । భగణశోభకభా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 181॥

గగనఖేలకభా సకలచాలకభా । అభయదాఽతిశుభా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 182॥

రుచిలవఙ్గతయా యదనఘాంశునిధేః । హృతతమోభవనం భవతి దీపికయా ॥ 183॥

స్ఫురతి చారు యతః కిరణమేకమితా । జలదసౌధతలే ముహురియం చపలా ॥ 184॥

భవతి యద్ద్యుతితః కమపి భాగమితః । పవిరరాతిహరః ప్రహరణేశపదమ్ ॥ 185॥

భవతి యత్సురుచేరణుతమాంశమితా । యువమనోమదనీ సువదనాస్మితభా ॥ 186॥

వితతసూక్ష్మతనుర్మహతి సా గగనే । పరమపూరుషభా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 187॥

అమరనాథసఖీ రుచినిధానముఖీ । అమృతవర్షకదృఙ్ మమ శచీ శరణమ్ ॥ 188॥

అవిధవా సతతం యువతిరేవ సదా । అనఘవీరసుతా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 189॥

అమృతవత్యధరే సురధరాపతయే । చరణయోర్భజతే మమ శచీ శరణమ్ ॥ 190॥

స్మితలవేషు సితా శిరసిజేష్వసితా । చరణయోరరుణా బహిరపి త్రిగుణా ॥ 191 ॥

కపటచన్ద్రముఖీ ప్రకృతిరిన్ద్రసఖీ । మృతిజరారహితా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 192 ॥

కృశతమేప్యుదరే త్రిభువనం దధతీ । జనిమతాం జననీ మమ శచీ శరణమ్ ॥ 193 ॥

స్థిరతరా మనసి స్థిరతమా వచసి । నయనయోస్తరలా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 194॥

మృదుతరా కరయోర్మృదుతమా వచసి । భుజబలే కఠినా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 195॥

మృదులబాహులతాఽప్యమితభీమబలా । అసురదర్పహరీ మమ శచీ శరణమ్ ॥ 196॥

అబలయాఽపి యయా న సదృశోఽస్తి బలే । జగతి కశ్చిదసౌ మమ శచీ శరణమ్ ॥ 197॥

అతితరాం సదయా పదరతే మనుజే । ఖలజనే పరుషా మమ శచీ శరణమ్ ॥ 198॥

గణపతిం కురుతాద్భరతభూమ్యవనే । అమరభూమిపతేః ప్రియతమా సబలమ్ ॥ 199॥

మధురశబ్దతతీర్మధుమతీరజరా । గణపతేశ్శ‍ృణుయాత్సురపతేస్తరుణీ ॥ 200॥

॥ ద్వితీయమౌష్ణిహం శతకం సమాప్తమ్ ॥

తృతీయమానుష్టుభం శతకమ్

ప్రథమః పథ్యావక్త్రపాదః

హసితం తన్మహాశక్తేరస్మాకం హరతు భ్రమమ్ । యత ఏవ మహచ్చిత్రం విశ్వమేతద్విజృమ్భతే ॥ 201॥

రాజన్తీ సర్వభూతేషు సర్వావస్థాసు సర్వదా । మాతా సర్గస్య చిత్పాయాత్ పౌలోమీ భారతక్షితిమ్ ॥ 202॥

ధర్మిజ్ఞానం విభోస్తత్త్వం ధర్మో జ్ఞానం సవిత్రి తే । వ్యవహృత్యై విభాగోఽయం వస్త్వేకం తత్త్వతో యువామ్ ॥ 203॥

ఇన్ద్రేశవాసుదేవాద్యైః పదైః సఙ్కీత్ర్యతే విభుః । శచీ శివా మహాలక్ష్మీప్రముఖైర్భవతీ పదైః ॥ 204॥

అన్తరం వస్తునో జ్ఞాతృ తచ్ఛక్తం పరిచక్షతే । శాఖాః సమన్తతో జ్ఞానం శక్తిం సఙ్కీర్తయన్తి తామ్ ॥ 205॥

అన్తరస్య చ శాఖానామైక్యం నిర్విషయస్థితౌ । విషయగ్రహణేష్వేవ సవిభాగః ప్రదృశ్యతే ॥ 206॥

స్యాదేవం విషయాపేక్షీ శాఖానామన్తరస్య చ । అవిభక్తైకరూపాణాం విభాగో హరితామివ ॥ 207॥

లక్ష్యమన్తర్వయం చక్రే ధ్యాయామో యత్ర నిష్ఠితాః । అన్తరీభావతస్తస్య నాన్తరం తు విలక్షణమ్ ॥ 208॥

అహఙ్కృతేర్వయం నాన్యే యత్రాహఙ్కృతిసమ్భవః । సమ్పద్యేతాన్తరం తత్ర జ్ఞానస్య జ్ఞాతృతావహమ్ ॥ 209॥

అన్తరావర్తభూయస్త్వాదేకస్మిన్ బోధసాగరే । బోద్ధారో బహవోఽభూవన్ వస్తు నైవ తు భిద్యతే ॥ 210॥

చిద్రూపే మాతరేవం త్వం పరస్మాద్బ్రహ్మణో యథా । న దేవి దేవతాత్మభ్యో జీవాత్మభ్యశ్చ భిద్యసే ॥ 211॥

సమస్తభూతబీజానాం గూఢానామన్తరాత్మని । తవోద్గారోఽయమాకాశో మాతస్సూక్ష్మరజోమయః ॥ 212॥

న సర్వభూతబీజాని వస్తూని స్యుః పృథక్ పృథక్ । త్వయి ప్రాగవిభక్తాని బభూవురితి విశ్రుతిః ॥ 213॥

యథామ్బస్మృతిబీజానాం ప్రజ్ఞాయామవిశేషతః । తథా స్యాద్భూతబీజానామవిభక్త్స్థితిస్త్వయి ॥ 214॥

నాణూని భూతబీజాని ప్రాక్సర్గాత్త్వయి సంస్థితౌ । చితిశక్త్యాత్మకాన్యేవ నిరాకారాణి సర్వథా ॥ 215॥

అనాది చేదిదం విశ్వం స్మరణ్ణాత్తవ సర్జనమ్ । సాది చేదాదిమః సర్గో వక్త్వ్యస్తవ కల్పనాత్ ॥ 216॥

విధాతుం శక్నుయాత్సంవిదభూతస్యాపి కల్పనమ్ । కల్పితస్యైకదా భూయః సర్జనావసరే స్మృతిః ॥ 217॥

చితేరస్మాదృశాం వీర్యం స్వప్నే చేద్విశ్వకారణమ్ । చితేస్సమష్టిభూతాయాః ప్రభావే సంశయః కుతః ॥ 218॥

మాతస్సమష్టిచిద్రూపే విభూతిర్భువనం తవ । ఇహ వ్యష్టి శరీరేషు భాన్తీ తదనుపశ్యసి ॥ 219॥

త్వం బహ్మ త్వం పరాశక్తిస్త్వం సర్వా అపి దేవతాః । త్వం జీవాస్త్వం జగత్సర్వం త్వదన్యన్నాస్తి కిఞ్చన ॥ 220॥

సతీ చిదమ్బ నైవ త్వం భావాభావవిలక్షణా । శక్తిశక్తిమతోర్భేదదర్శనాదేష విభ్రమః ॥ 221॥

తవామ్బ జగతధాస్య మృత్తికాఘటయోరేవ । సమ్బన్ధో వేదితవ్యః స్యాన్న రజ్జౌఫణినోరివ ॥ 222॥

త్వం శక్తిరస్యవిచ్ఛిన్నా భావైరాత్మవిభూతిభిః । అన్తరాస్తు మహేన్ద్రస్య శక్త్స్య ప్రతిబిమ్బవత్ ॥ 223॥

శక్తిర్గణపతేః కాయే ప్రవహన్తీ సనాతనీ । భారతస్య క్రియాదస్య బాధ్యమానస్య రక్షణమ్ ॥ 224॥

ఇమాని తత్త్వవాదీని వాసిష్ఠస్య మహామునేః । పథ్యావక్త్రణి సేవన్తామనన్తామభవాం చితిమ్ ॥ 225॥

ద్వితీయో మాణవకపాదః

శక్త్తమా శక్రవధూ హాసవిభా మే హరతు । మానసమార్గావరకం జేతుమశక్యం తిమిరమ్ ॥ 226॥

భారతభూపద్మదృశో దుర్దశయా క్షీణతనోః । బాష్పమజస్రం విగలద్వాసవభామా హరతు ॥ 227॥

దణ్డితరక్షోజనతా పణ్డితగీతావనితా । మణ్డితమాహేన్ద్రగృహా ఖణ్డితపాపా జయతి ॥ 228॥

సద్గుణసమ్పత్కలితం సర్వశరీరే లలితమ్ । దేవపతేః పుణ్యఫలం పుష్యతు మే బుద్ధిబలమ్ ॥ 229॥

హాసవిశేషైరలసైర్దిక్షు కిరన్త్యచ్ఛసుధామ్ । ఇన్ద్రదృగానన్దకరీ చన్ద్రముఖీ మామవతు ॥ 230॥

ప్రేమతరఙ్గప్రతిమైః శీతలదృష్టిప్రకరైః । శక్రమనోమోహకరీ వక్రకచా మామవతు ॥ 231॥

గాఢరసైశ్చారుపదైర్గూఢతరార్థైర్వచనైః । కామకరీ వృత్రజితో హేమతనుర్మామవతు ॥ 232॥

మృత్యుతనుః కాలతనోర్విశ్వపతేః పార్శ్వచరీ । ప్రేతజగద్రక్షతి యా సా తరుణీ మామవతు ॥ 233॥

ప్రేతజగత్కేచిదధో లోకమపుణ్యం బ్రువతే । శీతరుచేర్దేవి పరో నేతరదేతద్ వదతి ॥ 234॥

భూరియముర్వీ వసుధా వారిజవైర్యేషభువః । స్వర్మహసాం రాశిరసౌ యేషు నరప్రేతసురాః ॥ 235॥

రాజతశైలం శశినః కేచిదభిన్నం బ్రువతే । మృత్యుయమావేవ శివావీశ్వరి తేషాం తు మతే ॥ 236॥

రాజతశైలః పితృభూరోషధిరాడేష యది । కాఞ్చనశైలః సురభూర్బన్ధురసౌ వారిరుహామ్ ॥ 237॥

పావయ భూమిం దధతః పావకకాయస్య విభోః । భామిని భావానుగుణే సేవకమగ్నాయి తవ ॥ 238॥

యస్య యమో భూతపతిర్బుద్ధిమతస్తస్య మతే । ఆగ్నిరుపేన్ద్రో మఘవా కాఞ్చనగర్భో భగవాన్ ॥ 239॥

యస్య మహాకాలవధూర్మృత్యురపి ద్వే న విదః । త్వం శచి మేధాఽస్యమతే పావకశక్తిః కమలా ॥ 240॥

నామసు భేదోఽస్తు ధియామీశ్వరి నిష్కృష్టమిదమ్ । సూర్యధరేన్దుష్వజరే త్వం త్రితనుర్భాసి పరే ॥ 241॥

సాత్త్వికశక్తిః సవితర్యాదిమరామే భవసి । రాజసశక్తిర్భువి నస్తామసశక్తిః శశిని ॥ 242॥

సర్వగుణా సర్వవిభా సర్వబలా సర్వరసా । సర్వమిదం వ్యాప్య జగత్కాపి విభాన్తీ పరమా ॥ 243॥

వ్యోమతనుర్నిర్వపుషో దేవి సతస్త్వం దయితా । అస్యభియుక్తైర్విబుధైరమ్బ మహేశ్వర్యుదితా ॥ 244॥

సా ఖలు మాయా పరమా కారణమీశం వదతామ్ । సా ప్రకృతిః సాఙ్ఖ్యవిదాం సా యమినాం కుణ్డలినీ ॥ 245॥

సా లలితా పఞ్చదశీముత్తమవిద్యాం జపతామ్ । సా ఖలు చణ్డీ జననీ సాధునవార్ణం భజతామ్ ॥ 246॥

సా మమ శచ్యాః పరమం కారణరూపం భవతి । కార్యతనుర్దివి శక్రం సమ్మదయన్తీ లసతి ॥ 247॥

వ్యోమతనోః సర్వజగచ్చాలనసూత్రం తు వశే । నిర్వహణే తస్య పునర్దివ్యతనుస్త్రీత్రితయమ్ ॥ 248॥

పాతుమిమం స్వం విషయం హన్త చిరాన్నిర్విజయమ్ । కిఙ్క్రమీశే విభయం మాం కురు పర్యార్శియమ్ ॥ 249॥

చారుపదక్రీడనకైర్మాతరిమైర్మాణవకైః । చేతసి తే దేవనుతే ప్రీతిరమోఘా భవతు ॥ 250॥

తృతీయశ్చిత్రపదాపాదః

అప్యలసో హరిదన్తధ్వాన్తతతేరపి హర్తా । అస్తు మమేన్ద్రపురన్ధ్రీ హాసలవః శుభకర్తా ॥ 251॥

పాహి పరైర్హృతసారాం నేత్రగలజ్జలధారామ్ । భారతభూమిమనాథాం దేవి విధాయ సనాథామ్ ॥ 252॥

చాలయతా సురరాజం పాలయతా భువనాని । శీలయతా నతరక్షాం కాలయతా వృజినాని ॥ 253॥

లాలయతా మునిసఙ్ఘం కీలయతా దివి భద్రమ్ । పావయ మాం సకృదీశే భాసురదృక్ప్రసరేణ ॥ 254॥

సర్వరుచామాపి శాలాం త్వాం శచి మఙ్గలలీలామ్ । కాలకచాముత కాలీం పద్మముఖీముత పద్మామ్ ॥ 255॥

యః స్మరతి ప్రతికల్యం భక్తిభరేణ పరేణ । తస్య సురేశ్వరి సాధోరస్మి పదాబ్జభుజిష్యః ॥ 256॥

యస్తవ నామపవిత్రం కీర్తయతే సుకృతీ నా । వాసవసున్దరి దాసస్తచ్చరణస్య సదాఽహమ్ ॥ 257॥

పావకసాగరకోణం యస్తవ పావనయన్త్రమ్ । పూజయతి ప్రతిఘస్రం దేవి భజామి తదఙ్ఘ్రిమ్ ॥ 258॥

యస్తవ మన్త్రముదారప్రాభవమాగమసారమ్ । పావని కూర్చముపాస్తే తస్య నమధ్రణాయ ॥ 259॥

శాన్తధియేతరచిన్తాసన్తతిమమ్బ విధూయ । చిన్తయతాం తవ పాదావస్మి సతామనుయాయీ ॥ 260॥

శోధయతాం నిజతత్త్వం సాధయతాం మహిమానమ్ । భావయతాం చరణం తే దేవి పదానుచరోఽహమ్ ॥ 261॥

యోఽనుభవేన్నిజదేహే త్వామజరే ప్రవహన్తీమ్ । సన్తతచిన్తనయోగాత్తస్య నమామి పదాబ్జమ్ ॥ 262॥

బోధయతే భవతీం యః ప్రాణగతాగతదర్శీ । కుణ్డలినీం కులకుణ్డాత్తం త్రిదివేశ్వరి వన్దే ॥ 263॥

లోచనమణ్డలసౌధాం లోకనమూలవిచారీ । విన్దతి యః పరమే త్వాం వన్దనమస్య కరోమి ॥ 264॥

మానిని జమ్భజితస్త్వాం మానసమూలవితర్కీ । వేదహృదమ్బురుహే యః పాదమముష్య నమామి ॥ 265॥

అన్తరనాదవిమర్శీ పశ్యతి యః సుకృతీ తే । వైభవమమ్బ విశుద్ధే తేన వయం పరవన్తః ॥ 266॥

ఇన్ద్రపదస్థితచిత్తశ్శీర్షసుధారసమత్తః । యో భజతే జనని త్వాం తచ్చరణం ప్రణమామి ॥ 267॥

రాసనవారిణి లగ్నః సమ్మదవీచిషు మగ్నః । ధ్యాయతి యః పరమే త్వాం తస్య పదం మమ వన్ద్యమ్ ॥ 268॥

త్వాం సదహఞఙ్కృతిరూపాం యోగినుతే హతపాపామ్ । ధారయతే హృదయే యస్తస్య సదాఽస్మి విధేయః ॥ 269॥

ధూతసమస్తవికల్పో యస్తవ పావనలీలామ్ । శోధయతి స్వగుహాయాం తస్య భవామ్యనుజీవీ ॥ 270॥

యో భజతే నిజదృటిం రూపపరిగ్రహణేషు । కామపి దేవి కలాం తే తస్య పదే నిపతేయమ్ ॥ 271॥

కర్మణి కర్మణి చేష్టామమ్బ తవైవ విభూతిమ్ । యః శితబుద్ధిరుపాస్తే తత్పదమేష ఉపాస్తే ॥ 272॥

వస్తుని వస్తుని సత్తాం యో భవతీం సముపాస్తే । మాతరముష్య వహేయం పాదయుగం శిరసాఽహమ్ ॥ 273॥

పాతుమిమం నిజదేశం సర్వదిశాసు సపాశమ్ । అమ్బ విధాయ సమర్థం మాం కురు దేవి కృతార్థమ్ ॥ 274॥

చిత్రపదాభిరిమాభిశ్చిత్రవిచిత్రచరిత్రా । సమ్మదమేతు మఘోనః ప్రాణసఖీ మృగనేత్ర ॥ 275॥

చతుర్థో నారాచికాపాదః

అన్తర్విధున్వతా తమః ప్రాణస్య తన్వతా బలమ్ । మన్దస్మితేన దేవతారాజ్ఞీ కరోతు మే శివమ్ ॥ 276॥

ఉత్థాప్య పుణ్యసఞ్చయం సమ్మద్ర్య పాపసంహతిమ్ । సా భారతస్య సమ్పదే భూయాద్బలారిభామినీ ॥ 277॥

లీలాసఖీ బిడౌజసస్స్వర్వాటికాసు ఖేలనే । పీయుషభానుజిన్ముఖీ దేవీ శచీ విరాజతే ॥ 278॥

పక్షః పరో మరుత్వతో రక్షః ప్రవీరమర్దనే । భామాలి భాసురాననా దేవీ శచీ విరాజతే ॥ 279॥

భీతిం నిశాటసంహతేః ప్రీతిం సుపర్వణాం తతేః । జ్యాటఙ్కృతైర్వితన్వతీ దేవీ శచీ విరాజతే ॥ 280॥

దేవేన్ద్రశక్తిధారిణీ శత్రుప్రసక్తివారిణీ । మౌనీన్ద్రముక్తికారిణీ దేవీ శచీ గతిర్మమ ॥ 281॥

సన్నస్వదేశదర్శనాద్భిన్నస్వజాతివీక్షణాత్ । ఖిన్నస్య సంశ్రితావనీ దేవీ శచీ గతిర్మమ ॥ 282॥

సఙ్ఘే సహస్రధాకృతే దేశే నికృష్టతాం గతే । శోకాకులస్య లోకభృద్దేవీ శచీ గతిర్మమ ॥ 283॥

సా సంవిదోఽధిదేవతా తస్యాస్స్వరః పరో వశే । సర్వం విధీయతే తయా తస్మాత్పరా మతా శచీ ॥ 284॥

సా యాతి సూక్ష్మమప్యలం సా భాతి సర్వవస్తుషు । సా మాతి ఖం చ నిస్తులం తస్మాత్పరా మతా శచీ ॥ 285॥

సా సర్వలోకనాయికా సా సర్వగోలపాలికా । సా సర్వదేహచాలికా తస్మాత్పరా మతా శచీ ॥ 286॥

యస్యాః కృతిర్జగత్త్రయం యా తద్బిభర్తి లీలయా । యస్యాం ప్రయాతి తల్లయం సా విశ్వనాయికా శచీ ॥ 287॥

ధర్మే పరిక్షయం గతే యాఽవిశ్య నిర్మలం జనమ్ । తద్రక్షణాయ జాయతే సా విశ్వనాయికా శచీ ॥ 288॥

వేధా ఋతస్య యోదితా మన్త్రేణ సత్యవాదినా । బాధానివారిణీ సతాం సా విశ్వనాయికా శచీ ॥ 289॥

యజ్ఞో యయా వినీయతే యుద్ధం తథా పృథగ్విధభ్ । తాం దేవరాజమోహినీం నారీం నుమః పురాతనీమ్ ॥ 290॥

యస్యాస్సుతో వృషాకపిర్దేవోఽసతాం ప్రశాసితా । తాం సర్వదా సువాసినీం నారీం నుమః పురాతనీమ్ ॥ 291॥

యస్యాస్సమా నితమ్బినీ కాచిన్న విష్టపత్రయే । తాం నిత్యచారు యౌవనాం నారీం నుమః పురాతనీమ్ ॥ 292॥

యచ్చారుతా న దృశ్యతే మన్దారపల్లవేష్వపి । తత్సున్దరాచ్చసున్దరం శచ్యాః పదామ్బుజం శ్రయే ॥ 293॥

యస్య ప్రభా న విద్యతే మాణిక్యతల్ల్జేష్వపి । తద్భాసురాచ్చ భాసురం శచ్యాః పదామ్బుజం శ్రయే ॥ 294॥

న స్యాదఘైస్తిరస్కృతో యచ్చిన్తకో నరః కృతీ । తత్పావనాచ్చ పావనం శచ్యాః పదామ్బుజం శ్రయే ॥ 295॥

రాజన్నఖేన్దుభానుభిస్సర్వం తమో విధున్వతే । వృన్దారకేన్ద్రసున్దరీపాదామ్బుజాయ మఙ్గలమ్ ॥ 296॥

గీర్వాణమౌలిరీభా సఙ్క్షాలితాయ దీప్యతే । స్వర్గాధినాథభామినిపాదామ్బుజాయ మఙ్గలమ్ ॥ 297॥

బాలార్కబిమ్బరోచిషే యోగీన్ద్ర హృద్గుహాజుషే । పాకారిజీవితేశ్వరీపాదామ్బుజాయ మఙ్గలమ్ ॥ 298॥

ఆత్మీయదేశరక్షణే శక్తం కరోతు సర్వథా । పాపద్విషాం ప్రియఙ్కరీ వాసిష్ఠమిన్ద్రసున్దరీ ॥ 299॥

వాసిష్ఠవాక్ప్రదీప్తిర్భినారాచికాభిరీశ్వరీ । గీర్వాణచక్రవర్తినస్సమ్మోదమేతు సున్దరీ ॥ 300॥

॥ తృతీయమానుష్టుభం శతకం సమాప్తమ్ ॥

చతుర్థం బార్హతం శతకమ్

ప్రథమో హలముఖీపాదః

క్షీరవీచిపృషతసితం ప్రేమధారిదరహసితమ్ । నాకరాజనలినదృశః శోకహారి మమ భవతు ॥ 301॥

అధ్వనో గలితచరణామధ్వరక్షితిమవిభవామ్ । ఆదధాతు పథి విమలే వైభవే చ హరితరుణీ ॥ 302॥

బ్రహ్మణశ్వితిరథనభః కాయభాగవగతిమతీ । యా తదా పృథగివ బభౌ ధర్మితాం స్వయమపి గతా ॥ 303॥

మోదబోధవిభవకృతప్రాకృతేతరవరతను । సర్వసద్గుణగణయుతం యా ససర్జ సురమిథునమ్ ॥ 304॥

పుంసి దీప్తవపుషి తయోర్బ్రహ్మ సోఽహమితి లసతి । యోషితే కిల ధియమదాత్తస్య శక్తిరహమితి యా ॥ 305॥

యాభిమానబలవశతస్తాముదారతమవిభవామ్ । మన్యతే స్మ వరవనితాం స్వాధిదైవికతనురితి ॥ 306॥

ఆదిపుంసి గగనతనుర్యా తనోతి తనుజమతిమ్ । ఆదధాతి యువతితనుః ప్రాణనాయక ఇతి రతిమ్ ॥ 307॥

తాం పరాం భువనజననీం సర్వపాపతతిశమనీమ్ । తన్త్రజాలవినుతబలాం స్తౌమి సర్వమతిమమలామ్ ॥ 308॥

సా మతిర్విదితవిషయా సా రుచిర్వితతవిషయా । సా రతిర్వినుతవిషయా సా స్థితిర్విధుతవిషయా ॥ 309॥

యత్ర యత్ర మమ ధిషణా గ్రాహ్యవస్తుని గతిమతీ । తత్ర తత్ర విలసతు సా సర్వగా సకలచరితా ॥ 310॥

దుర్బలస్య బహులబలైరర్దితస్య జగతి ఖలైః । ఆదిదేవి తవ చరణం పావనం భవతి శరణమ్ ॥ 311॥

పౌరుషే భవతి విఫలే త్వామయం జనని భజతే । కిం నుతే యది విముఖతా పౌరుషం కథయ భజతామ్ ॥ 312॥

కర్తురప్రతిహతగిరః పౌరుషాచ్ఛతగుణమిదమ్ । ధ్యాతురస్ఖలితమనసః కార్యసిద్ధిషు తవ పదమ్ ॥ 313॥

పౌరుషం విదితమఫలం కాఙ్క్షితే మమ సురనుతే । శక్తమీదృశి తు సమయే శ్రద్దధామి తవ చరణమ్ ॥ 314॥

పౌరుషం యది కవిమతం దేవి తేఽపి పదభజనమ్ । దైవవాదపటువచసో మూకతైవ మమ శరణమ్ ॥ 315॥

పూర్వజన్మసుకృతఫలం దైవమమ్బ నిగదతి యః । భక్తిపౌరుషవిరహిణో భావితస్య రిపుదయితమ్ ॥ 316॥

ఉద్యతస్య తవ చరణం సంశ్రితస్య చ సురనుతే । పూర్వజన్మసుకృతబలశ్రద్ధయాఽలమహృదయయా ॥ 317॥

అస్తు పూర్వభవసుకృతం మాస్తు వా జనని జగతామ్ । సామ్ప్రతం తవ పదయుగం సంశ్రితోస్మ్యవ విసృజ వా ॥ 318॥

నాస్తి సమ్ప్రతి కిమపి కిం భూతిమాప్స్యసి కిము తతః । అన్యజన్మని వితరణే కా ప్రసక్తిరమరనుతే ॥ 319॥

నాన్యజన్మని బహుశివం నాపి నాకభువనసుఖమ్ । కామయే ఫలమభిమతం దేహి సమ్ప్రతి శచి న వా ॥ 320॥

మేదినీ భువనతలతో నిస్తులాదుత గగనతః । భాస్కరాదుత రుచినిధేః కామ్యమీశ్వరి వితర మే ॥ 321॥

విష్టపే క్వచన వరదే దాతుమీశ్వరి కృతమతిమ్ । వారయేజ్జనని న పరస్త్వాం జనస్తవ పతిమివ ॥ 322॥

దేహి వా భగవతి న వా పాహి వా శశిముఖి న వా । పావనం తవ పదయుగం న త్యజాని హరిదయితే ॥ 323॥

రక్షితుం భరతవిషయం శక్తమిన్ద్రహృదయసఖీ । చన్ద్రబిమ్బరుచిరముఖీ సా క్రియాద్భువి గణపతిమ్ ॥ 324॥

సమ్ప్రహృష్యతు హలముఖీర్భాస్వతీర్గణపతిమునేః । సా నిశమ్య సురనృపతేర్మోహినీ సదయహృదయా ॥ 325॥

ద్వితీయో భుజగశిశుభృతాపాదః

మరుదధిపమనోనాథా మధుకరచికురాస్మాకమ్ । వృజినవిధుతిమాధత్తాం విశదహసితలేశేన ॥ 326॥

అఖిలనిగమసిద్ధాన్తో బహుమునివరబుద్ధాన్తః । సురపరిబృఢశుద్ధాన్తో భరతవసుమతీమవ్యాత్ ॥ 327॥

భగవతి భవతీచేతో రతికృదభవదిన్ద్రస్య । స తవ జనని సన్తానద్రుమవనమతిరమ్యం వామ్ ॥ 328॥

పతిరఖిలయువశ్రేష్ఠః కిమపి యువతిరత్నం త్వమ్ । వనవిహృతిషు వాం చేతో హరణమభవదన్యోన్యమ్ ॥ 329॥

మధురలలితగమ్భీరైస్తవ హృదయముపన్యాసైః । వనవిహరణలీలాయామహరదయి దివో రాజా ॥ 330॥

కలవచనవిలాసేన ప్రగుణముఖవికాసేన । భువనమపిమనోఽహార్షీర్జనని వనవిహారే త్వమ్ ॥ 331॥

కనకకమలకాన్తాస్యా ధవలకిరణవక్త్రేణ । అసితజలజపత్రాక్షీ సితనలినదలాక్షేణ ॥ 332॥

అలిచయనిజధమ్మిల్లా నవజలధరకేశేన । మృదులతమభుజావల్లీ దృఢతమభుజదణ్డేన ॥ 333॥

అమృతనిలయబిమ్బోష్ఠీ రుచిరధవలదన్తేన । అతిముకురలసద్గణ్డా వికచజలజహస్తేన ॥ 334॥

యువతిరతితరాం రమ్యా సులలితవపుషా యూనా । భగవతి శచి యుక్తా త్వం త్రిభువనవిభునేన్ద్రేణ ॥ 335॥

వికచకుసుమమన్దారద్రష్ఠ్హమవనవరవాటీషు । విహరణమయి కుర్వాణా మనసిజమనుగృహ్ణాసి ॥ 336॥

తవ శచి చికురే రాజత్కుసుమమమరవృక్షస్య । నవ సలిలభృతో మధ్యే స్ఫురదివ నవనక్షత్రమ్ ॥ 337॥

అభజతతరురౌదార్యం విభవమపి మహాన్తం సః । వికచకుసుమసమ్పత్త్యా భగవతి భజతే యస్త్వామ్ ॥ 338॥

అమరనృపతినా సాకం కుసుమితవనవాటీషు । భగవతి తవ విశ్రాన్తేః స జయతి సమయః కోఽపి ॥ 339॥

అమరతరువరచ్ఛాయాస్వయి ముహురుపవిశ్య త్వమ్ । శచి కృతిజనరక్షాయై మనసి వితనుషు చర్చామ్ ॥ 340॥

కిము వసు వితరాణ్యస్మై సుమతిముత దదాన్యస్మై । క్షమతమమథవాఽముష్మిన్ బలమురుఘటయానీతి ॥ 341॥

హరితరుణి కదా వామే వినమదవనచర్చాసు । స్మరణసమయ ఆయాస్యత్యమలహృదయరఙ్గే తే ॥ 342॥

శచి భగవతి సాక్షాత్తే చరణకమలదాసోఽహమ్ । ఇహ తు వసుమతీలోకే స్మర మమ విషయం పూర్వమ్ ॥ 343॥

న యది తవ మనో దాతుం స్వయమయి లఘవే మహ్యమ్ । ఉపవనతరుకర్ణే వా వద మదభిమతం కర్తుమ్ ॥ 344॥

నిజవిషయమతిశ్రేష్ఠం విపది నిపతితం త్రాతుమ్ । స్వకులమపి సదధ్వానం గమయితుమపథే శ్రాన్తమ్ ॥ 345॥

అఖిలభువనసమ్రాజః ప్రియతరుణి భవత్యైవ । మతిబలపరిపూర్ణోఏఽయం గణపతిమునిరాధేయః ॥ 346॥

న కిము భవతి శం దేశే గతవతి కలుషే కాలే । తవ భజనమఘం సద్యో హరిహయలలనే జేతుమ్ ॥ 347॥

త్రిజగతి సకలం యస్య ప్రభవతి పృథులే హస్తే । స బహులమహిమా కాలో మమ జనని విభూతిస్తే ॥ 348॥

అనవరతగలద్బాష్పాం భరతవసుమతీం త్రాతుమ్ । వితరతు దయితాజిష్ణోర్గణపతిమునయే శక్తిమ్ ॥ 349॥

భుజగశిశుభృతా ఏతాః కవిగణపతినా గీతాః । విదధతు ముదితాం దేవీం విబుధపతిమనోనాథామ్ ॥ 350॥

తృతీయో మణిమధ్యాపాదః

మఙ్గలధాయీ పుణ్యవతాం మన్మథధాయీ దేవపతేః । విష్టపరాజ్ఞీహాసలవో విక్రమధాయీ మే భవతు ॥ 351॥

దృష్టివిశేషైశ్శీతతరైర్భూర్యనుకమ్పైః పుణ్యతమైః । భారతభూమేస్తాపతతిం వాసవకాన్తా సా హరతు ॥ 352॥

పావనదృష్టిర్యోగిహితా భాసురదృష్టిర్దేవహితా । శీతలదృష్టిర్భక్థితా మోహనదృష్టిశ్శక్రహితా ॥ 353॥

ఉజ్జ్వలవాణీ విక్రమదా వత్సలవాణీ సాన్త్వనదా । మఞ్జులవాణీ సమ్మదదా పన్నగవేణీ సా జయతి ॥ 354॥

శారదరాకాచన్ద్రముఖీ తోయదమాలాకారకచా । మేచకపాథోజాతదలశ్రీహరచక్షుర్వాసికృపా ॥ 355॥

చమ్పకనాసాగణ్డవిభామణ్డలఖేలత్కుణ్డలభా । ఉక్తిషు వీణాబిమ్బఫలశ్రీహరదన్తప్రావరణా ॥ 356॥

నిర్మలహాసక్షాలితదిగ్భిత్తిసమూహా మోహహరీ । కాఞ్చనమాలాశోభిగలా సన్తతలీలా బుద్ధికలా ॥ 357॥

విష్టపధారి క్షీరధరస్వర్ణఘటశ్రీహారికుచా । కాపి బిడౌజో రాజ్యరమా చేతసి మాతా భాతు మమ ॥ 358॥

దివ్యసుధోర్మిర్భక్తిమతాం పావకకీలా పాపకృతామ్ । వ్యోమ్ని చరన్తీ శక్రసఖీ శక్తిరమోఘా మామవతు ॥ 359॥

సమ్మదయన్తీ సర్వతనుం సంశమయన్తీ పాపతతిమ్ । సమ్ప్రథయన్తీ సర్వమతీస్సఙ్ఘటయన్తీ ప్రాణబలమ్ ॥ 360॥

నిర్జితశోకాధూతతమాస్సంస్కృతచిత్తా శుద్ధతమా । వాసవశక్తేర్వ్యోమజుషః కాచన వీచిర్మాం విశతు ॥ 361॥

ఉద్గతకీలం మూలమిదం భిన్నకపాలం శీర్షమిదమ్ । ఉజ్ఝిత మోహం చిత్తమిదం వాసవశక్తిర్మాం విశతు ॥ 362॥

దృశ్యవిరక్తం చక్షురిదం భోగవిరక్తం కాయమిదమ్ । ధ్యేయవిరక్తా బుద్ధిరియం వాసవశక్తిర్మాం విశతు ॥ 363॥

చక్షురదృశ్యజ్వాలభృతా వ్యాపకఖేన ప్రోల్లసతా । విస్మృతకాయం సన్దధతీ వాసవశక్తిర్మాం విశతు ॥ 364॥

కాయమజస్రం వజ్రదృఢం బుద్ధిమశేషే వ్యాప్తిమతీమ్ । దివ్యతరఙ్గైరాదధతీ వాసవశక్తిర్మాం విశతు ॥ 365॥

మూర్ధ్ని పతన్తీ వ్యోమతలాత్సన్తతమన్తః సర్వతనౌ । సమ్ప్రవహన్తీ దివ్యఝరైర్వాసవశక్తిర్మాం విశతు ॥ 366॥

భానువిభాయాం భాసకతా దివ్యసుధాయాం మోదకతా । కాఽపి సురాయాం మాదకతా వాసవశక్త్యాం తత్త్రితయమ్ ॥ 367॥

భాసయతాన్మే సమ్యగృతం మోదముదారం పుష్యతు మే । సాధుమదం మే వర్ధయతాన్నిర్జరభర్తుః శక్తిరజా ॥ 368॥

కశ్చన శక్తిం యోగబలాదాత్మశరీరే వర్ధయతి । ఏషి వివృద్ధిం భక్తిమతః కస్యచిదేశే త్వం వపుషి ॥ 369॥

సాధయతాం వా యోగవిదాం కీర్తయతాం వా భక్తిమతామ్ । వత్సలభావాదిన్ద్రవధూర్గర్భభువాం వా యాతి వశమ్ ॥ 370॥

యస్య సమాధిః కోఽపి భవేదాత్మమనీషా తస్య బలమ్ । యస్తవ పాదామ్భోజరతస్తస్య ఖలు త్వం దేవి బలమ్ ॥ 371॥

ద్వాదశవర్షీ యోగబలాద్యా ఖలు శక్తిర్యుక్తమతేః । తాం శచి దాతుం భక్తిమతే కాపి ఘటీ తే మాతరలమ్ ॥ 372॥

యోగబలాద్వా ధ్యానకృతో భక్తిబలాద్వా కీర్తయతః । యాతు వివృద్ధిం విశ్వహితా వాసవశక్తిర్మే వపుషి ॥ 373॥

దుఃఖితమేతచ్ఛ్రీరహితం భారతఖణ్డం సర్వహితమ్ । త్రాతుమధీశా స్వర్జగతః సుక్షమబుద్ధిం మాం కురుతామ్ ॥ 374॥

సన్తు కవీనాం భర్తురిమే సున్దరబన్ధాశుద్ధతమాః । సన్మణిమధ్యాః స్వర్జగతో రాజమహిష్యాః కర్ణసుఖాః ॥ 375॥

చతుర్థో మాత్రసమకపాదః

శుక్ల్జ్యోతిః ప్రకరైర్వ్యాప్తః సూక్ష్మోఽప్యన్తాన్ హరితాం హాసః । జిష్ణోః పత్న్యాస్తిమిరారాతిర్నిశ్శేషం మే హరతాన్మోహమ్ ॥ 376॥

శ‍ృణ్వత్కర్ణా సదయాలోకా లోకేన్ద్రస్య ప్రియనారీ సా । నిత్యాక్రోశైర్విరుదద్వాణీం పాయాదేతాం భరతక్షోణీమ్ ॥ 377॥

దేవేషు స్వః పరిదీప్యన్తీ భూతేష్విన్దౌ పరిఖేలన్తీ । శక్తిర్జిష్ణోర్ద్వపదాం సఙ్ఘే హన్తైతస్యాం భువి నిద్రాతి ॥ 378॥

నిద్రాణాయా అపి తే జ్యోతిర్గన్ధాదేతే ధరణీలోకే । మర్త్యాః కిఞ్చత్ప్రభవన్తీశే త్వం బుద్ధా చేత్కిము వక్త్వ్యమ్ ॥ 379॥

మేఘచ్ఛన్నోఽప్యరుణస్తేజో దద్యాదేవ ప్రమదే జిష్ణోః । అత్రస్థానాం భవతీగ్రన్థిచ్ఛన్నాప్యేవం కురుతే ప్రజ్ఞామ్ ॥ 380॥

ధ్యాయామో యత్కథయామో యత్పశ్యామో యచ్ఛృణుమో యచ్చ । జీవామో వా తదిదం సర్వం నిద్రాణాయా అపి తే భాసా ॥ 381॥

నాడీబన్ధాదభిమానాచ్చ చ్ఛన్నా మాతర్భవతీ దేహే । ఏకాపాయాదితరో నశ్యేత్తస్మాద్ద్వేధా తపసః పన్థాః ॥ 382॥

చిత్తం యస్య స్వజనిస్థానే ప్రజ్ఞా బాహ్యా న భవేద్యస్య । ఆధత్సే త్వం భువనాధీశే బుద్ధా క్రీడాం హృదయే తస్య ॥ 383॥

వాణీ యస్య స్వజనిస్థానే దూరే కృత్వా మనసా సఙ్గమ్ । మాతస్తత్ర ప్రతిబుద్ధా త్వం శ్లోకైర్లోకం కురుషే బుద్ధమ్ ॥ 384॥

హిత్వా దృశ్యాన్యతిసూక్ష్మాయాం చక్షుర్యస్య స్వమహో వృత్తౌ । విశ్వాఽలిప్తా జగతాం మాతర్జాగ్రత్యస్మిన్నచలా భాసి ॥ 385॥

శ‍ృణ్వన్ కర్ణో దయితే జిష్ణోరన్తః శబ్దం ధ్రియతే యస్య । బుద్ధా భూత్వా వియతా సాధోరేకీభావం కురుషే తస్య ॥ 386॥

యాతాయాతం సతతం పశ్యేద్యః ప్రాణస్య ప్రయతో మర్త్యః । విశ్వస్యేష్టాం తనుషే క్రీడాం తస్మిన్ బుద్ధా తరుణీన్ద్రస్య ॥ 387॥

స్వాన్తం యస్య ప్రభవేత్కార్యేష్వమ్బైతస్మిన్నయి నిద్రాసి । ఆత్మా యస్య ప్రభవేత్కార్యేష్వమ్బైతస్మిన్నయి జాగర్షి ॥ 388॥

యస్యాఽహన్తా భవతి స్వాన్తే తస్య స్వాన్తం ప్రభవేత్కర్తుమ్ । యస్యాఽహన్తా భవతి స్వాత్మన్యాత్మా తస్య ప్రభవేత్కర్తుమ్ ॥ 389॥

స్వాన్తం యస్య ప్రభవేత్కర్తుం తత్కర్మాల్పం భవతి వ్యష్టేః । ఆత్మా యస్య ప్రభవేత్కర్తుం తచ్ఛ్లాధ్యం తే బలజిత్కాన్తే ॥ 390॥

ఏతత్స్వాన్తం హృదయాజ్జాతం శీర్షే వాసం పృథగాధాయ । హార్దాహన్తాం స్వయమాక్రమ్య భ్రాన్తానస్మాన్ కురుతే మాతః ॥ 391॥

అస్మాకం భోః కురుతే బాధామస్మజ్యోతిర్జనని ప్రాప్య । స్వాన్తే నైతత్కృతమన్యాయ్యం కాన్తే జిష్ణోః శ‍ృణు రాజ్ఞి త్వమ్ ॥ 392॥

స్వాన్తే తేజో హృదయాదాయాచ్చన్ద్రే తేజో దినభర్తుర్వా । ఆశ్రాన్తం యో మనుతే ధీరస్తస్య స్వాన్తం హృది లీనం స్యాత్ ॥ 393॥

మూలాన్వేషిస్ఫురదావృత్తం నీచైరాయాత్కబలీకృత్య । జానన్త్యేకా హృదయస్థానే యుఞ్జానానాం జ్వలసీశానే ॥ 394॥

శీర్షే చన్ద్రో హృదయే భానుర్నేత్రో విద్యుత్కులకుణ్డేఽగ్నిః । సమ్పద్యన్తే మహసాఽశైస్తే జిష్ణోః కాన్తే సుతరాం శస్తే ॥ 395॥

మన్వానాం త్వాం శిరసి స్థానే పశ్యన్తీం వా నయనస్థానే । చేతన్తీం వా హృదయస్థానే రాజన్తీం వా జ్వలనస్థానే ॥ 396॥

యో నా ధ్యాయేజ్జగతాం మాతః కశ్చిచ్ఛ్రేయానవనౌ నాఽతః । పూతం వన్ద్యం చరణం తస్య శ్రేష్ఠం వర్ణ్యం చరితం తస్య ॥ 397॥

దోగ్ధ్రీం మాయాం రసనాం వా యో మన్త్రం మాతర్జపతి ప్రాజ్ఞః । సోఽయం పాత్రం కరుణాయాస్తే సర్వం కామ్యం లభతే హస్తే ॥ 398॥

ఛిన్నాం భిన్నాం సుతరాం సన్నామన్నాభావాదభితః ఖిన్నామ్ । ఏతాం పాతుం భరతక్షోణీం జాయే జిష్ణోః కురు మాం శక్తమ్ ॥ 399॥

క్లృప్తైః సమ్యగ్బృహతీఛన్దస్యేతైర్మాత్రసమకైర్వృత్తైః । కర్ణాధ్వానం ప్రవిశద్భిస్సా పౌలోమ్యమ్బాపరితృప్తాస్తు ॥ 400॥

॥ చతుర్థం బార్హతం శతకం సమాప్తమ్ ॥

పఞ్చమం పాఙ్క్తం శతకమ్ ॥

ప్రథమో మయూరసారిణీపాదః

ప్రేమవాసభూమిరచ్ఛభావస్థానమానమజ్జనాఘహా మే । ఇన్ద్రసున్దరీ ముఖాబ్జభాసీ మన్దహాస ఆపదం ధునోతు ॥ 401॥

వీక్షితైః కృపాన్వితైర్హరన్తీ పాతకాని మఙ్గలం భణన్తీ । జమ్భభేదిజీవితేశ్వరీ మే జన్మదేశముజ్జ్వలం కరోతు ॥ 402॥

అమ్బరం చ దేవతానతభ్రూరమ్బ తే తనుద్వయం యదుక్తమ్ । ఆదిమా తయోర్వృషాకపిం తం దేవ్యజీజనత్పరా జయన్తమ్ ॥ 403॥

ఏతమేవ దేవి లోకబన్ధుం సూరయో వృషాకపిం భణన్తి । వర్షహేతుదీధితిర్వృషాయం కం పిబన్ కరైః కపిర్నిరుక్త్ః ॥ 404॥

కేచిదిన్ద్రనారి చన్ద్రరేఖాశేఖరం వృషాకపిం గదన్తి । పణ్డితాః పరే తు శేషశయ్యాశాయినం వృషాకపిం తమాహుః ॥ 405॥

బ్రహ్మణస్పతిం తు వైద్యుతాగ్నేరంశజం మరుద్గణేషు ముఖ్యమ్ । విశ్వరాజ్ఞి విఘ్నరాజమేకే విశ్రుతం వృషాకపిం వదన్తి ॥ 406॥

భాస్కరశ్చ శఙ్క్రశ్చ మాతర్మాధవశ్చ మన్త్రనాయకశ్చ । ఆత్మజేషు తే న సన్తి నాన్తర్వ్యాపకాన్తరిక్షవిగ్రహాయాః ॥ 407॥

వాసవోఽపి దేవి దేవతాత్మా వల్లభస్తవ చ్ఛలాఙ్గనాయాః । ఆత్మజాత ఏవ కీర్తనీయో దేవతాపథేన దేహవత్యాః ॥ 408॥

సాశవస్యుదీరితాసి ధీరైర్దేహినీ విహాయసేన్ద్రసూస్త్వమ్ । లిఙ్గభేదతోఽనురూపతస్తత్కీర్తనం శవో హి శక్తివాచి ॥ 409॥

నాదితిర్విభిద్యతే శవస్యాస్సర్వదేవ మాతరం విదుర్యామ్ । సా మరుత్ప్రసూరభాణి పృశ్నిః సాపి భిద్యతే తతో న దేవ్యాః ॥ 410॥

శక్తిరేవ సా న్యగాది పృశ్నిశ్శక్తిరేవ సాఽదితిర్న్యభాణి । శక్తిరేవ సాఽభ్యధాయి భద్రా శక్తిరేవ సా శవస్యవాది ॥ 411॥

విజ్జనః ప్రకృష్టశక్తిభాగం శబ్దమేవ పృశ్నిమాహ ధేనుమ్ । యా పరైర్బుధైరభాణి గౌరీ మానవేష్టభాషయైవ నారీ ॥ 412॥

వ్యాపకత్వకల్పితం విశాలం దేశమేవ శక్తిభాగమాహుః । బుద్ధిశాలినోఽదితిం సవిత్రీం యా పరైర్విచక్షణైః స్మృతా ద్యౌః ॥ 413॥

నిత్యమోదరూపశక్తిభాగం పణ్డితాః ప్రకీర్తయన్తి భద్రామ్ । ఉక్తిభేదచాతురీప్రలుబ్ధాః సూరయః పరే శివాం జుగుర్యామ్ ॥ 414॥

వీర్యరూపభాగ ఏవ గణ్యః పణ్డితైః శవస్యభాణి శక్తేః । ఓజసో న సోఽతిరిచ్య తేంశో భిద్యతే తతో న వజ్రముగ్రమ్ ॥ 415॥

వజ్రమేవ భాషయా పరేషాముచ్యతే ప్రచణ్డచణ్డికేతి । యద్విభూతిలేశచుమ్బితాత్మా జీయతే న కేనచిత్పృథివ్యామ్ ॥ 416॥

సర్వతో గతిశ్శచీతి శక్తిః కీర్త్యతే బుధైరుదారకీర్తిః । సర్వభాగవాచకం పదం తత్ పావనం పురాతనం ప్రియం నః ॥ 417॥

యశ్శచీతి నామకీర్తయేన్నా పుష్కరేణ తే శరీరవత్యాః । దివ్యసున్దరీ తనోరుతాహో తం పరాభవేన్న దేవి పాపమ్ ॥ 418॥

అమ్బరం వరం తవామ్బ కాయం యస్సదా విలోకయన్నౌపాస్తే । లోకజాలచక్రవర్తిజాయే తం పరాభవేన్న దేవి పాపమ్ ॥ 419॥

పూర్ణిమాసుధాంశుబిమ్బవక్త్రం ఫుర్వింఆరిజాతపత్రనేత్రమ్ । శుభ్రతానిధానమన్దహాసం కాలమేఘకల్పకేశపాశమ్ ॥ 420॥

రత్న్దర్పణాభమఞ్జుగణ్డం చమ్పకప్రసూనచారునాసమ్ । కున్దకుడ్మలాభకాన్తదన్తం కల్పపర్వింఆభదన్తచేలమ్ ॥ 421॥

సద్వరాభయప్రదాయిహస్తం సర్వదేవవన్ద్యపాదకఞ్జమ్ । దివ్యరత్నభూషణైరనర్ఘైర్భూషితం కనత్సువర్ణవర్ణమ్ ॥ 422॥

దివ్యశుక్ల్వస్త్రయుగ్మధారి స్వర్గసార్వభోమనేత్రహారి । యః స్మరేద్వరాఙ్గనావపుస్తే తం పరాభవేన్న దేవి పాపమ్ ॥ 423॥

భారతక్షితేరిదం జనన్యాశ్శోకజన్యబాష్పవారి హర్తుమ్ । దేహి శక్తిమాశ్రితాయ మహ్యం పాహి ధర్మమిన్ద్రచిత్తనాథే ॥ 424॥

సద్వసిష్ఠసన్తతేరిమాభిస్సత్కవేర్మయూరసారిణీభిః । సమ్మదం ప్రయాతు శక్రచేతస్సమ్ప్రమోహినీసరోజనేత్ర ॥ 425॥

ద్వితీయో మనోరమాపాదః

హసితమాతతాయిపాతకప్రమథనప్రసిద్ధవిక్రమమ్ । అమరభూమిపాలయోషితో మమ కరోతు భూరిమఙ్గలమ్ ॥ 426॥

కరుణయా ప్రచోదితా క్రియాద్భరతభూమిమక్షయశ్రియమ్ । చరణకఞ్జరాజదిన్దిరా సురనరేశ్వరస్య సున్దరీ ॥ 427॥

న భవనం న వా జగత్పృథఙ్నివసనాయ తే సురార్చతే । యదఖిలాని విష్టపాని తే వపుషి సర్వమన్దిరాణి చ ॥ 428॥

మతిదవిష్ఠసీమభాసురం తవ శరీరమేవ పుష్కరమ్ । పరమపూరుషస్య వల్లభే భువనమేకముచ్యతే బుధైః ॥ 429॥

తరణయస్సుధాంశవస్తథా సహ భువా గ్రహాః సహస్రశః । అయి జగన్తి విస్తృతాని తే వపుషి పుష్కరే జగత్యజే ॥ 430॥

బహుభిరుష్ణభానుభిక్ర్తతాత్ బహుభిరిన్దుభిర్వశీకృతాత్ । వియతి లోకజాలధాత్రి తే శతగుణం బలం ప్రశిశ్యతే ॥ 431॥

న విభురేకకస్య భాస్వతో విభవమేవ నా ప్రభాషితుమ్ । కిముత తే దధాసి యోదరే ద్యుతిమతాం శతాని తాదృశామ్ ॥ 432॥

ఇహ విహాయసా శరీరిణీమతిసమీపవాసినీమపి । న ఖలు కోఽపి లోకితుం ప్రభుర్భగవతీం పరామయుక్తధీః ॥ 433॥

తదిదముచ్యతే జనో జగద్వపురమేయమాదిదేవి తే । జనయతే యతోఽఖిలం దృశోర్విషయభూతమేతదాతతమ్ ॥ 434॥

బహులతారకాగణైర్యుతం కిమపి ఖం తవేహ వర్ష్మణి । శచి విభజ్య భాషయైకయా సుకవయో మహోజగద్విదుః ॥ 435॥

ఇదమినేన్దుభూవిలక్షణైర్దినకరైస్సుధాకరైర్గ్రహైః । బహుజగద్భిరన్వితం మహోజగదశేషధాత్రి నైకకమ్ ॥ 436॥

అజరమవ్యయం సనాతనం మునిజనైకవేద్యవైభవమ్ । న భవతీం వినా తపోజగత్పృథగశేషనాథనాయికే ॥ 437॥

సకలదృశ్యమూలకారణం తవ చ సంశ్రయో నిరాశ్రయః । జనని సత్యలోక సంజ్ఞయా పరమపూరుషోఽభిధీయతే ॥ 438॥

అయి పురాతనర్షిభాషయా గగనమేతదాప ఈరితాః । అథ యదాసువీర్యముజ్ఝితం భగవతస్త్వమేవ తత్పరే ॥ 439॥

శచి విరాడ్భవత్యభాషత శ్రుతిరపీదమేవ నామ తే । వితతవిశ్వవిగ్రహాత్మని ప్రథితమేతదాహ్మయం పరమ్ ॥ 440॥

ఉపనిషద్గిరా విరాడ్వధూః పురుష ఏష భాషయాన్యయా । ఉభయథాపి సాధు తత్పదం భవతి తే న సంశయాస్పదమ్ ॥ 441॥

న వనితా న వా పుమాన్ భవేజ్జగతి యోఽన్తరశ్శరీరిణామ్ । తనుషు లిఙ్గభేదదర్శనాత్ తనుమతశ్చ లిఙ్గముచ్యతే ॥ 442॥

అఖిలనాథవీర్యధారణాన్న్గనభూమిరఙ్గనామతా । సకలలోకబీజభృత్త్వతో గగనదేశ ఏష పూరుషః ॥ 443॥

స్ఫుటవిభక్తగాత్రలక్ష్మణాం నియతవాదినామదర్శనాత్ । న పురుషో వియద్యథా వయం న వనితా వియద్యథైవ నః ॥ 444॥

అభివిమానతోఽథ వా శచీ విబుధరాజయోర్విలక్షణాత్ । వరవిలసినీ వియత్తనుస్సదవికారముత్తమః పుమాన్ ॥ 445॥

హృదయమల్పమప్యదో జనన్యనవమం విశాలపుష్కరాత్ । విమలదేహదుర్గమధ్యగం సకలరాజ్ఞి సౌధమస్తు తే ॥ 446॥

వికసితం నిజాంశువీచిభిక్ర్తదయమాలయం విశామ్బ మే । వికచముష్ణభానుభానుభిర్దశశతచ్ఛదం యథా రమా ॥ 447॥

హృదయసాధుసౌధశాయినీం నయనరమ్యహర్మ్యచారిణీమ్ । భువనరాజచిత్తమోహినీం నమత తాం పరాం విలాసినీమ్ ॥ 448॥

తవ పరే మరీచివీచయస్తనుగుహాం ప్రవిశ్య విశ్రుతే । భరతభూమిరక్షణోద్యతం గణపతిం క్రియాసురుజ్జ్వలమ్ ॥ 449॥

గణపతేర్మనోరమా ఇమాస్సుగుణవేదినాం మనోరమాః । అవహితా శ‍ృణోతు సాదరం సురమహీపతేర్మనోరమాః ॥ 450॥

తృతీయో మణిరాగపాదః

జ్యోతిషాం నృపతిః సకలానాం శాన్తిమేవ సదాభిదధానః । నిర్మలో హరతాత్సురరాజ్ఞీమన్దహాసలవో మమ పాపమ్ ॥ 451॥

దుష్టలోకదవిష్ఠపదాబ్జా శిష్టశోకనివారణదక్షా । నాకలోకమహీపతిరామా భారతస్య ధునోత్వసుఖాని ॥ 452॥

దేవమౌలిమణీకిరణేభ్యో విక్రమం స్వయమేవ దదానా । దేవరాజవధూపదపద్మశ్రీస్తనోతు సదా మమ భద్రమ్ ॥ 453॥

దేవి తే వదనం బహుకాన్తం సాక్షి తత్ర పురన్దరచేతః । అమ్బ తే చరణావతికాన్తావత్ర సాక్షి మనః స్మరతాం నః ॥ 454॥

భాసురం సురసంహతివన్ద్యం సున్దరం హరిలోచనహారి । పావనం నతపాపవిదారి స్వర్గరాజ్ఞి పదం తవ సేవే ॥ 455॥

జఙ్ఘికే జయతస్తవ మాతః స4 ఏవ రుచాం యదధీనః । వాసవస్య దృశాం చ సహస్రం యద్విలోకనలోభవినమ్రమ్ ॥ 456॥

సక్థినీ తవ వాసవకాన్తే రామణీయకసారనిశాన్తే । వన్దతే వినయేన మమేయం వన్దినస్తవ పావని వాణీ ॥ 457॥

ఇన్ద్రనారి కటిస్తవ పృథ్వీమణ్డలస్యతులా మహనీయే । మధ్యమో నభసః ప్రతిమానం భోగినాం భువనస్య చ నాభిః ॥ 458॥

ధీరతాం కురుతే విగతాసుం సా సుపర్వపతేర్నిశితాగ్రా । సా తవామ్బ మనోభవశస్త్రీ రోమరాజిరఘం మమ హన్తు ॥ 459॥

రోమరాజిభుజఙ్గశిశుస్తే దేవి దేవపతేర్హృదయస్య । దంశనేన కరోత్యయి మోహం జీవితాయ చిరాయ విచిత్రమ్ ॥ 460॥

పూర్ణహేమఘటవివ శక్రావాహితాం దధతావయి శక్తిమ్ । విశ్వపోషణకర్మణి దక్షావమ్బ దుగ్ధధరౌ జయతస్తే ॥ 461॥

లోకమాతరురోరుహపూర్ణస్వర్ణకుమ్భగతా తవ శక్తిః । లోకపాలనకర్మణి వీర్యం దేవి వజ్రధరస్య బిభర్తి ॥ 462॥

అక్షయామృతపూర్ణఘటౌ తే శక్రపత్ని కుచై తవ పీత్వా । లోకబాధకభీకరరక్షో ధూననే ప్రబభూవ జయన్తః ॥ 463॥

హస్తయోస్తవ మార్దవమిన్ద్రో భాషతాం సుషమామపి దేవః । దాతృతామనయోర్మునివర్గో వర్ణయత్యజరే పటుతాం చ ॥ 464॥

పుష్పమాల్యమృదోరపి బాహోః శక్తిరుగ్రతమాశరనాశే । దృశ్యతే జగతామధిపే తే భాషతాం తవ కస్తనుతత్త్వమ్ ॥ 465॥

కమ్బుకణ్ఠి తవేశ్వరి కణ్ఠస్తారహారవితానవిరాజీ । దేవరాడ్భుజలోచనపథ్యో దేవి మే భణతాద్బహుభద్రమ్ ॥ 466॥

ఆననస్య గభస్తినిధేస్తే రామణీయకమద్భుతమీష్టే । అప్యమర్త్యనుతాఖిలసిద్ధేర్వాసవస్య వశీకరణాయ ॥ 467॥

న ప్రసన్నమలం రవిబిమ్బిం చన్ద్రబిమ్బమతీవ న భాతి । సుప్రసన్నమహోజ్జ్వలమాస్యం కేన పావని తే తులయామః ॥ 468॥

లోచనే తవ లోకసవిత్రి జ్యోతిషః శవసశ్చ నిధానే । వక్తుమబ్జసమే నను లజ్జే ధోరణీమనుసృత్య కవీనామ్ ॥ 469॥

ఆయతోజ్జ్వలపక్ష్మలనేత్రా చమ్పకప్రసవోపమనాసా । రత్నదర్పణరమ్యకపోలా శ్రీలిపిద్యుతిసున్దరకర్ణా ॥ 470॥

అష్టమీశశిభాసురభాలా విష్టపత్రయచాలకలీలా । స్మేరచారుముఖీ సురభర్తుః ప్రేయసీ విదధాతు శివం మే ॥ 471॥

మన్దహాసలవేషు వలక్షా మేచకా చికురప్రకరేషు । శోణతామధరే దధతీ సా రక్షతు ప్రకృతిస్త్రిగుణా నః ॥ 472॥

సర్వలోకవధూజనమధ్యే యాం శ్రుతిస్సుభగామభిధత్తే । యా దివో జగతో రుచిసారస్తాం నమామి పురన్దరరామామ్ ॥ 473॥

స్వర్గభూపతిలోచనభాగ్యశ్రీశ్శరీరవతీ జలజాక్షీ । భారతస్య కరోతు సమర్థం రక్షణే నరసింహతనూజమ్ ॥ 474॥

లోకమాతురిమే రమణీయాః పాకశాసనచిత్తరమణ్యాః । అర్పితాః పదయోర్విజయన్తాం సత్కవేః కృతయో మణిరాగాః ॥ 475॥

చతుర్థో మేఘవితానపాదః

అమరక్షితిపాలకచేతో మదనం సదనం శుచితాయాః । స్మితమాదివధూవదనోత్త్థం హరతాదఖిలం కలుషం మే ॥ 476॥

సుతరామధనామతిఖిన్నామధునా బహులం విలపన్తీమ్ । పరిపాతు జగత్త్రయనేత్రీ భరతక్షితిమిన్ద్రపురన్ధ్రీ ॥ 477॥

స్థలమేతదమర్త్యనృపాలప్రమదే తవ మేఘవితానమ్ । అయి యత్ర పరిస్ఫుసీశే తటిదుజ్జ్వలవేషధరా త్వమ్ ॥ 478॥

తటితా తవ భౌతికతన్వా జితమమ్బుధరే విలసన్త్యా । ఉపమా భువి యా లలితానాం యువచిత్తహృతాం వనితానామ్ ॥ 479॥

స్ఫురితం తవ లోచనహారి స్తనితం తవ ధీరగభీరమ్ । రమణీయతయా మిలితా తే శచి భీకరతా చపలాయాః ॥ 480॥

చపలే శచి విస్ఫురసీన్ద్రం ఘనజాలపతిం మదయన్తీ । దితిజాతమవగ్రహసంజ్ఞం జనదుఃఖకరం దమయన్తీ ॥ 481॥

ప్రభుమభ్రపతిం రమయన్తీ దురితం నమతాం శమయన్తీ । హరితాం తిమిరాణి హరన్తీ పవమానపథే విలసన్తీ ॥ 482॥

అలఘుస్తనితం విదధానా బలముగ్రతమం చ దధానా । హృదయావరకం మమ మాయాపటలం తటిదాశు ధునోతు ॥ 483॥

సురపార్థవజీవితనాథే నిఖిలే గగనే ప్రవహన్త్యాః । తటితస్తవ వీచిషు కాచిచ్చపలా లసతీహ పయోదే ॥ 484॥

విబుధప్రణుతే ధనికానాం భవనేషు భవన్త్యయి దీపాః । పటుయన్త్రబలాదుదితానాం తవ దేవి లవాః కిరణానామ్ ॥ 485॥

వ్యజనాని చ చాలయసి త్వం బత సర్వజగన్నఋపజాయే । విబుధోఽభిదధాత్వథవా కో మహతాం చరితస్య రహస్యమ్ ॥ 486॥

ఇహ చాలిత ఈడ్యమనీషైరయి యన్త్రవిశేషవిధిజ్ఞైః । బహులాద్భుతకార్యకలాపస్తటితస్తవ మాతరధీనః ॥ 487॥

అచరస్తరుగుల్మలతాదిః సకలశ్చ చరో భువి జన్తుః । అనితి ప్రమదే సురభర్తుస్తటితస్తవ దేవి బలేన ॥ 488॥

మనుతే నిఖిలోఽపి భవత్యా మనుజోఽనితి వక్తిశ‍ృణోతి । అవలోకయతే చ భణామః కిము తే జగదమ్బ విభూతిమ్ ॥ 489॥

అతిసూక్ష్మపవిత్రసుషుమ్ణాపథతస్తనుషు ప్రయతానామ్ । కులకుణ్డకృశానుశిఖా త్వం జ్వలసి త్రిదశాలయనాథే ॥ 490॥

ఇతరో న సురక్షితిపాలాత్కులకుణ్డగతో జ్వలనోఽయమ్ । ఇతరేన్ద్రవిలాసిని న త్వత్కులకుణ్డకృశానుశిఖేయమ్ ॥ 491॥

కులకుణ్డకృశానుశిఖాయాః కిరణైః శిరసి స్థిత ఏషః । ద్రవతీన్దురనారతమేతద్వపురాత్మమయం విదధానః ॥ 492॥

మదకృద్బహులామృతధారాపరిపూతమిదం మమ కాయమ్ । విదధాసి భజన్మనుజాప్తే కులకుణ్డధనంజయదీప్తే ॥ 493॥

శిరసీహ సతః సితభానోరమృతేన వపుర్మదమేతి । హృది భాత ఇనస్య చ భాసా మతిమేతు పరాం శచి చేతః ॥ 494॥

మమ యోగమదేన న తృప్తినిజదేశదశావ్యథితస్య । అవగన్తుముపాయమమోఘం శచి భాసయ మే హృది భానుమ్ ॥ 495॥

విదితః ప్రమదస్య విధాతుః శశినో జనయిత్రి విలాసః । అహముత్సుక ఈశ్వరి భానోర్విభవస్య చ వేత్తుమియత్తామ్ ॥ 496॥

వరుణస్య దిశి ప్రవహన్తీ మదమమ్బ కరోషి మహాన్తమ్ । దిశి వజ్రభృతః ప్రవహన్తీ కురు బుద్ధిమకుణ్ఠితసిద్ధిమ్ ॥ 497॥

అమలామధిరుహ్య సుషుమ్ణాం ప్రవహస్యధునామ్బ మదాయ । అమృతామధిరుహ్య చ కిఞ్చిత్ప్రివహేశ్వరి బుద్ధిబలాయ ॥ 498॥

భరతక్షితిక్షణకర్మణ్యభిధాయ మనోజ్ఞముపాయమ్ । అథ దేవి విధాయ చ శక్తం కురు మాం కృతినం శచి భక్తమ్ ॥ 499॥

నరసింహసుతేన కవీనాం విభునా రచితైః కమనీయైః । పరితృప్యతు మేఘవితానైర్మరుతామధిపస్య పురన్ధ్రీ ॥ 500॥

॥ పఞ్చమం పాఙ్క్తం శతకం సమాప్తమ్ ॥

షష్ఠం త్రైష్టుభం శతకమ్

ప్రథమ ఉపజాతిపాదః

మన్దోఽపి బోధం విదధన్మునీనాం స్వచ్ఛోఽపి రాగం త్రిదశేశ్వరస్య । అల్పోఽపి ధున్వన్హరితాం తమాంసి స్మితాఙ్కురో భాతు జయన్తమాతుః ॥ 501॥

అశేషపాపౌఘనివారణాయ భాగ్యస్య పాకాయ చ దేవరాజ్ఞీ । శోకాకులాం భారతభూమిమేతాం లోకస్య మాతా హృదయే కరోతు ॥ 502॥

ధర్మద్విషామిన్ద్రనిరాదరాణాం సంహారకర్మణ్యతిజాగరూకామ్ । దేవీం పరాం దేవపథే జ్వలన్తీం ప్రచణ్డచణ్డీం మనసా స్మరామి ॥ 503॥

వ్యాప్తా తటిద్వా గగనే నిగూఢా నారీ సురేశానమనోరమా వా । శక్తిః సుషుమ్ణాపథచారిణీ వా ప్రచణ్డచణ్డీతి పదస్య భావః ॥ 504॥

సమస్తలోకావనినాయికాయాః సుపర్వమార్గేణ శరీరవత్యాః । మాతుర్మహోంశం మహనీయసారం విజ్ఞానవన్తస్తటితం భణన్తి ॥ 505॥

నిగూఢతేజస్తనురమ్బికేయం ప్రచణ్డచణ్డీ పరితో లసన్తీ । అవ్యక్త్శబ్దేన శరీరవత్యాః కాల్యాః కవీనాం వచనేషు భిన్నా ॥ 506॥

శబ్దం వినా నైవ కదాపి తేజస్తేజో వినా నైవ కదాపి శబ్దః । శక్తిద్వయం సన్తతయుక్తమేతత్కథం స్వరూపేణ భవేద్విభక్తమ్ ॥ 507॥

ఏకైవ శక్తిర్జ్వలతి ప్రకృష్టా స్వరత్యపి ప్రాభవతః సమన్తాత్ । క్రియావిభేదాదిహ పణ్డితానాం శక్తిద్వయోక్తిస్తు సమర్థనీయా ॥ 508॥

ఏకక్రియాయాశ్చ ఫలప్రభేదాత్పునర్విభాగః క్రియతే బహుజ్ఞైః । కాలీం చ తారాం స్వరమగ్ర్యమాహుః ప్రచణ్డచణ్డీం లలితాం చ తేజః ॥ 509॥

సమ్పద్యతే శబ్దగతేర్హి కాలః శబ్దో వరేణ్యస్తదభాణి కాలీ । ధ్యాతేన శబ్దేన భవం తరేద్యద్సుధాస్తతః శబ్దముశన్తి తారామ్ ॥ 510॥

యదక్షరం వేదవిదామృషీణాం వేదాన్తినాం యః ప్రణవో మునీనామ్ । గౌరీ పురాణేషు విపశ్చితాం యా సా తాన్త్రికాణాం వచనేన తారా ॥ 511॥

సమ్పద్యతే సంహృతిరోజసా యత్ప్రచణ్డచణ్డీ తదుదీరితౌజః । సిధ్యేదశేషోఽనుభవో యదోజస్యతో బుధాస్తాం లలితాం వదన్తి ॥ 512॥

ప్రచణ్డచణ్డీం లఘునా పదేన చణ్డీం విదుః కేచన బుద్ధిమన్తః । ఏకే విదః శ్రేష్ఠమహోమయీం తాం లక్ష్మీం మహత్పూర్వపదాం వదన్తి ॥ 513॥

అతీవ సౌమ్యం లలితేతి శబ్దం ప్రచణ్డచణ్డీతి పదం చ భీమమ్ । దేవీ దధానా సుతరాం మనోజ్ఞా ఘోరా చ నిత్యం హృది మే విభాతు ॥ 514॥

ప్రచణ్డచణ్డీం తు శరీరభాజాం తనూషు యోగేన విభిన్నశీర్షామ్ । శక్తిం సుషుమ్ణాసరణౌ చరన్తీం తాం ఛిన్నమస్తాం మునయో వదన్తి ॥ 515॥

కపాలభేదో యది యోగవీర్యాత్సమ్పద్యతే జీవత ఏవ సాధోః । తమేవ సన్తః ప్రవదన్తి శీర్షచ్ఛేదం శరీరాన్తరభాసి శక్తేః ॥ 516॥

ఉదీర్యసే నిర్జరరాజపత్ని త్వం ఛిన్నమస్తా యమినాం తనూషు । ఉజ్జఋమ్భణే విశ్వసవిత్రి యస్యాః కాయం భవేద్వైద్యుతయన్త్రతుల్యమ్ ॥ 517॥

పితుర్నియోగాత్తనయేన కృత్తే మస్తే జనన్యాః కిల రేణుకాయాః । త్వమావిశః పావని తత్కబన్ధం తద్వా త్వముక్తాసి నికృత్తమస్తా ॥ 518॥

ఛిన్నం శిరః కీర్ణకచం దధానాం కరేణ కణ్ఠోద్గతరక్తధారామ్ । రామామ్బికాం దుర్జనకాలరాత్రిం దేవీం పవిత్రం మనసా స్మరామి ॥ 519॥

ధ్రువో రమా చన్ద్రధరస్య రామా వాగ్వజ్రవైరోచసదీర్ఘనిర్యే । కూర్చద్వయం శస్త్రకృశానుజాయే విద్యానృపార్ణా సురరాజశక్తేః ॥ 520॥

మాయాద్వివారం యది సైకవర్ణా విద్యైకవర్ణా యది ధేనురేకా । ధేన్వాది సమ్బోధనమస్త్రమగ్నేర్విలాసినీ చేతి ధరేన్దువర్ణా ॥ 521॥

చతుష్టయేత్రన్యతమం గృహీత్వా మన్త్రం మహేన్ద్రస్య మనోధినాథామ్ । భజేత యస్తాన్త్రికదివ్యభావమాశ్రిత్య సిద్వీః సకలాః స విన్దేత్ ॥ 522॥

సంహోత్రమిత్యద్భుతశక్తియుక్తం వృషాకపేర్దర్శనమమ్బ మన్త్రమ్ । యో వైదికం తే మనుజో భజేత కిఞ్చిన్న తస్యేహ జగత్యసాధ్యమ్ ॥ 523॥

ప్రచణ్డచణ్డి ప్రమదే పురాణి పురాణవీరస్య మనోధినాథే । ప్రయచ్ఛ పాతుం పటుతాం పరాం మే పుణ్యామిమామార్యనివాసభూమిమ్ ॥ 524॥

ప్రపఞ్చరాజ్ఞీం ప్రథితప్రభావాం ప్రచణ్డచణ్డీం పరికీర్తయన్త్యః । ఏతాః ప్రమోదాయ భవన్తు శక్తేరుపాసకానాముపజాతయో నః ॥ 525॥

ద్వితీయో రథోద్ధతాపాదః

క్షాలనాయ హరితాం విభూతయే విష్టపస్య మదనాయ వజ్రిణః । తజ్జయన్తజననీముఖాబ్జతో నిర్గతం స్మితమఘం ధునోతు నః ॥ 526॥

అన్నలోపకృశభీరుకప్రజాం భిన్నభావబలహీననేతృకామ్ । వాసవస్య వరవర్ణినీ పరైరర్దితామవతు భారతావనిమ్ ॥ 527॥

పాణిపాదమనిమేషరాజ్ఞి తే పారిజాతనవపల్లవోపమమ్ । అక్షపావిరహమఙ్గభాసరిద్వాసిచక్రమిథునం కుచద్వయమ్ ॥ 528॥

పూర్ణచన్ద్రయశసోఽపహారకం సమ్ప్రసాదసుషమాస్పదం ముఖమ్ । జ్ఞానశక్తిరుచిశేవధీదృశౌ రక్త్వర్ణకసుధాఘనోఽధరః ॥ 529॥

మర్దయత్తిమిరముద్ధతం దిశాం అల్పమప్యధికవైభవం స్మితమ్ । ప్రావృడన్తయమునాతరఙ్గవన్నత్న్లచారురతిపావనః కచః ॥ 530॥

వల్లకీం చ పరుషధ్వనిం వదన్ దుఃఖితస్య చ ముదావహః స్వరః । చారు హావశబలాఽలసా గతిః కాయధామవచసాం న పద్ధతౌ ॥ 531॥

యోగసిద్ధిమతులాం గతా మతిశ్చాతురీ చ బుధమణ్డలస్తుతా । విష్టపత్రితయరాజ్యతోఽప్యసి త్వం సుఖాయ మహతే బిడౌజసః ॥ 532॥

త్వాముదీక్ష్య ధృతదేవతాతనుం దీప్తపక్ష్మలవిశాలలోచనామ్ । ఆదితో జనని జన్మినామభూద్ వాసవస్య రతిరాదిమే రసే ॥ 533॥

ఆదిమం రసమనాదివాసనా వాసితౌ ప్రథమమన్వగృహ్ణతామ్ । సమ్మదస్య నిధిమాదిదమ్పతీ సోఽచలత్త్రిభువనే తతః క్రమః ॥ 534॥

జ్యాయసా దివిషదాం పురాతనీ నీలకఞ్జనయనా విలాసినీ । యద్విహారమతనోత్ప్రరోచనం తత్సతామభవదాదిమే రసే ॥ 535॥

న త్వదమ్బ నలినాననాఽధికా నాపి నాకపతితోఽధికః పుమాన్ । నాధికం చ వనమస్తి నన్దనాన్నాదిమాదపి రసోఽధికో రసాత్ ॥ 536॥

నాయికా త్వమసమానచారుతా నాయకః స మరుతాం మహీపతిః । నన్దనం చ రసరఙ్గభూః కథం మన్మథస్య న భవేదిహోత్సవః ॥ 537॥

దేవి వాం మృతికథైవ దూరతో జాతుచిద్గలతి నైవ యౌవనమ్ । కాఙ్క్షితః పరికరో న దుర్లభః కిం రసః పరిణమేదిహాన్యథా ॥ 538॥

విష్టపస్య యువరాజకేశవే త్రాణభారమఖిలం నిధాయ వామ్ । క్రీడతోరమరరాజ్ఞి నన్దనే క్రీడితాని మమ సన్తు భూతయే ॥ 539॥

యద్యువామమరరాజ్ఞి నన్దనే కుర్వతో రహసి దేవి మన్త్రణమ్ । తత్ర చేన్మమ కృతిర్మనాగియం స్పర్శమేతి భువి కో ను మత్కృతీ ॥ 540॥

క్రన్దనం యది మమేహ వన్దినో నన్దనే విహరతోః సవిత్రి వామ్ । అన్తరాయకృదథాబ్జకాన్తి తే సమ్ప్రగృహ్య చరణం క్షమాపయే ॥ 541॥

యోషితామపి విమోహనాకృతిర్మోహనం తు పురుషసంహతేరపి । ఇన్ద్రమమ్బరమయాం బభూవిథ త్వం రసార్ద్రహృదయా లసద్రసమ్ ॥ 542॥

దివ్యచన్దనరసానులేపనైః పారిజాతసుమతల్పకల్పనైః । చారుగీతకృతిభిశ్చ భేజిరే నాకలోకవనదేవతాశ్చ వామ్ ॥ 543॥

స్వర్ణదీసలిలశీకరోక్షితాః పారిజాతసుమగన్ధధారిణః । నన్దనే త్రిదశలోకరాజ్ఞి వాం కేపి భేజురలసాః సమీరణాః ॥ 544॥

ఆదధాసి సకలాఙ్గనాధికే పద్మగన్ధిని సుధాధరాధరే । మఞ్జువాణి సుకుమారి సున్దరి త్వం సురేన్ద్రసకలేన్ద్రియార్చనమ్ ॥ 545॥

ఆదిదేవి వదనం తవాభవత్ కాన్తిధామ మదనం దివస్పతేః । ఆననాదపి రసామృతం కిరన్నిష్క్రమం విలసితం కలం గిరామ్ ॥ 546॥

చారువాగ్విలసితాచ్చ నిస్తులప్రేమవీచిరుచిరం విలోకితమ్ । వీక్షితాదపి విలాసవిశ్రమస్థానమల్పమలసం శుచిస్మితమ్ ॥ 547॥

భాసురేన్ద్రదృఢబాహుపఞ్జరే లజ్జయా సహజయా నమన్ముఖీ । తద్విలోచనవికర్షకాలకా పాతు మాం త్రిదివలోకనాయికా ॥ 548॥

భారతక్షితివిషాదవారణే తత్సుతం గణపతిం కృతోద్యమమ్ । ఆదధాతు పటుమర్జునస్మితా దుర్జనప్రమథనక్షమా శచీ ॥ 549॥

చారుశబ్దకలితాః కృతీరిమాః సత్కవిక్షితిభుజో రథోద్ధతాః । సా శ‍ృణోతు సురమేదినీపతేర్నేత్రచిత్తమదనీ విలాసినీ ॥ 550॥

తృతీయో మౌక్తికమాలాపాదః

నిర్మలభాసాం దిశి దిశి కర్తా పుణ్యమతీనాం హృది హృది ధర్తా । పాలయతాన్మామనఘవిలాసః శక్రమహిశ్యాః సితదరహాసః ॥ 551॥

పుణ్యచరిత్రా మునిజనగీతా వాసవకాన్తా త్రిభువనమాతా । వత్సలభావాదవతు విదూనాం భారతభూమిం ధనబలహీనామ్ ॥ 552॥

కోటితటిద్వత్తవ తనుకాన్తిః పూర్ణసమాధేస్తవ హృది శాన్తిః । వాసవభామే భగవతి ఘోరః శత్రువిదారీ తవ భుజసారః ॥ 553॥

ఆశ్రయభూతం సుమధురతాయా ఆలయభూతం జలధిసుతాయాః । వాసవదృష్టేస్తవముఖమబ్జం కిఙ్క్రదృష్టేస్తవ పదమబ్జమ్ ॥ 554॥

పాదసరోజం వృజినహరం తే యో భజతే నా సురపతికాన్తే । తత్ర కటాక్షా అయి శతశస్తే తస్య సమస్తం భగవతి హస్తే ॥ 555॥

జ్ఞాపకశక్తిః ప్రతినరమస్తం కారకశక్తిః ప్రతినరహస్తమ్ । వాసవచక్షుస్సుకృతఫలశ్రీర్భాతు మమాన్తః సురభువనశ్రీః ॥ 556॥

మన్త్రపరాణాం వచసి వసన్తీ ధ్యానపరాణాం మనసి లసన్తీ । భక్తిపరాణాం హృది విహరన్తీ భాతి పరామ్బా నభసి చరన్తీ ॥ 557॥

సేవకపాపప్రశమననామా దిక్తిమిరౌఘప్రమథనధామా । ఉజ్జ్వలశస్త్రా రణభువి భీమా పాతు నతం మాం హరిహయరామా ॥ 558॥

యోగిని శక్తిర్విలససి దాన్తిః యోషితి శక్తిర్విలససి కాన్తిః । జ్ఞానిని శక్తిర్విలససి తుష్టిః ధన్విని శక్తిర్విలససి దృష్టిః ॥ 559॥

సఙ్గిని శక్తిర్విలససి నిద్రా ధ్యాతరి శక్తిర్విలససి ముద్రా । వాసవకాన్తే గగననిశాన్తే భాషితుమీశః క్వ ను విభవం తే ॥ 560॥

యద్దితిజానాం దమనమవక్రం కేశవహస్తే విలసతి చక్రమ్ । తత్ర కలా తే భగవతి భద్రా కాచన భారం వహతి వినిద్రా ॥ 561॥

దుష్టనిశాటప్రశమనశీలం యత్ సితభూభృత్పతికరశూలమ్ । తత్ర మర్మహోంశస్తవ జగదీశే రాజతి కశ్చిత్పటురరినాశే ॥ 562॥

యన్నిజరోచిక్ర్తతరిపుసారం వాసవహస్తే కులిశముదారమ్ । తత్ర తవాంశో విలసతి దివ్యః కశ్చన భాసో భగవతి భవ్యః ॥ 563॥

అమ్బరదేశే సుమహతి గుప్తా పఙ్క్జబన్ధౌ విలసతి దీప్తా । రాజసి మాతర్హిమరుచిశీతా వేదికృశానౌ క్రతుభృతిపూతా ॥ 564॥

సూక్ష్మరజోభిర్విహితముదారం యజ్జగదేతన్న్గగనమపారమ్ । తత్తవవేదః ప్రవదతి కాయం పావని భానుస్తవ తనుజోఽయమ్ ॥ 565॥

ఈశ్వరి నైకస్తవ ఖరతేజాః తేఽపి చ సర్వే జనని తనూజాః । ఉజ్వలఖేటాః కువదతి కాయాః పావని కస్తే ప్రవదతు మాయాః ॥ 566॥

యా మహిమానం ప్రథయతి భూమిః పావనకీర్తిర్జలనిధినేమిః । సేయమపీశే భవతి సుపుత్రీ వాసవజాయే తవ జనధాత్రీ ॥ 567॥

అఙ్గ సఖాయో విరమతసఙ్గాశ్వష్ఠ్హర్విషయాణాం కృతమతిభఙ్గాత్ । ధ్యాయత చిత్తే ధుతభయబీజం వాసవజాయాచరణసరోజమ్ ॥ 568॥

పాపమశేషం సపది విహాతుం శక్తిమనల్పామపి పరిధాతుమ్ । చేతసి సాధో కురు పరిపూతం వాసవజాయాపదజలజాతమ్ ॥ 569॥

ఈశ్వరి వన్ద్యద్యుతిభృతిమేధే కాఙ్క్షితనీరాణ్యసృజతి మోఘే । నిర్మలకీర్తేస్తవ శచి గానం శక్ష్యతి కర్తుం తదుదకదానమ్ ॥ 570॥

ఆమయవీర్యాద్విగలతి సారే జీవతి కిఞ్చిద్రిసనగనీరే । రక్షతి జన్తుం తవ శచి నామ ప్రాజ్ఞజనైరప్యగణితధామ ॥ 571॥

మధ్యమలోకే స్యతి శుచిరుగ్రా రాజసి నాకే విభవసమగ్రా । ప్రాణిశరీరే భవసి విచిత్ర వాసవజాయే వివిధచరిత్ర ॥ 572॥

వ్యోమ్ని వపుస్తే వినిహతపాపం విశ్రుతలీలం తవ దివి రూపమ్ । కర్మవశాత్తే భవతి స భోగః ప్రాణిశరీరే భగవతి భాగః ॥ 573॥

భారతభూమేః శుచమపహన్తుం శ్రేష్ఠముపాయం పునరవగన్తుమ్ । వాసవజాయే దిశ మమ బుద్ధిం పావని మాయే కురు కురు సిద్ధిమ్ ॥ 574॥

సమ్మదయన్తీర్బుధజనమేతాః స్వర్గధరిత్రీపతిసతిపూతాః । మౌక్తికమాలాః శ‍ృణు నుతికర్తుర్భక్తినిబద్ధాః కవికులభర్తుః ॥ 575॥

చతుర్థః సుముఖీపాదః

అజితమినాగ్నితటిచ్ఛశిభిః మమ హృదయస్య తమః ప్రబలమ్ । అమరపతిప్రమదాహసితం విమలఘృణిప్రకరైర్హరతు ॥ 576॥

సురనృపతేర్దయితా వినతాహితశమనీ లులితామితరైః । వరకరుణావరుణాలయదృఙ్మమ జననీమవతాదవనిమ్ ॥ 577॥

పటుతపసో జమదగ్నిమునేరిహ సహధర్మచరీం భువనే । తనయనికృత్తశిరః కమలాం వరమతిమావిశదిన్ద్రవధూః ॥ 578॥

యదుకులకీర్తివిలోపభియా బతవినిగూహ్య ఋతం కవయః । మునిగృహిణీ వధహేతుకథామితరపథేన భణన్తి మృషా ॥ 579॥

న సురభిరర్జునభూమిపతిర్భృగుతిలకస్య జహార స యామ్ । ఇయమమృతాంశుమనోజ్ఞముఖీ పరశుధరస్య జనన్యనఘా ॥ 580॥

అతిరథమర్జునభూమిపతిం సహపృతనం జమదగ్నిసుతః । యుధి స విజిత్య విశాలయశాః పునరపి మాతరమాహృతవాన్ ॥ 581॥

పరగృహవాసకలఙ్కవశాన్నిజగృహిణీం జమదగ్నిమునిః । బతవినిహన్తుమనా కలయంస్తనుభవమాదిశదుగ్రమనాః ॥ 582॥

పితృవచనాదతిభక్తిమతాప్యసురవదాత్మసుతేన హతామ్ । మునిగృహిణీమనఘేతివదంస్తవ వరదేఽవిశదంశ ఇమామ్ ॥ 583॥

ఇదమవికమ్ప్యమతిప్రబలం ప్రభవతి కారణమార్యనుతే । మునిగృహిణీమనఘాం భణితుం శచి కలయా యది మామవిశః ॥ 584॥

ఖలజనకల్పితదుష్టకథాశ్రవణవశాద్వ్యథితం హృదయమ్ । అథ చరితేఽవగతే విమలస్మృతివశతో మమ యాతి ముదమ్ ॥ 585॥

తవ మహసా విశతా కృపయా మమ శచి సూక్ష్మశరీరమిదమ్ । నృపరిపుమాతృపవిత్రకథా స్మరణపథం గమితా సపది ॥ 586॥

విదధతురాసురకృత్యముభౌ బహులగుణామపి యద్గృహిణీమ్ । స మునిరఘాతయదచ్ఛకథాం దశరథజశ్చ ముమోచ వనే ॥ 587॥

అపి వినికృత్తశిరాః శచి తే వరమహసా విశతా సపది । అలభత జీవితమమ్బ పునర్భువనశుభాయ మునేస్తరుణీ ॥ 588॥

యది శిరసా రహితే వపుషి ప్రకటతయా విలసన్త్యసవః । యది హృదయం సహభాతి ధియా కిమివ విచిత్రమితశ్చరితమ్ ॥ 589॥

పరశుధరస్య సవిత్రి కలా త్వయి పురుహూతసరోజదృశః । స శిరసి కాచిదభూద్రుచిరా విశిరసి భీమతమా భవతి ॥ 590॥

పరశుధరోఽర్జునభూమిపతిం యదజయదమ్బ తపోఽత్ర తవ । అభజత కారణతామనఘే వరమునిగేయపవిత్రకథే ॥ 591॥

భగవతి కృత్తశిరో భవతీ మథితవతీ నృపతీనశుభాన్ । ప్రథనభువి ప్రగుణం భుజయోః పరశుధరాయ వితీర్య బలమ్ ॥ 592॥

శుభతమకుణ్డలపూర్వసతిః పదనతపాతకసంశమనీ । దిశతు నికృత్తశిరాః కుశలం మమ సురపార్థవశక్తికలా ॥ 593॥

నిజసుతరఙ్గపతేర్నికటే కృతవసతిర్నతసిద్ధికరీ । దలితశిరాః ప్రతనోతు మమ శ్రియమమరేశ్వరశక్తికలా ॥ 594॥

భువి తతసహ్యనగాన్తరగే శుభతమచన్ద్రగిరౌ వరదా । కృతవసతిః కురుతాన్మమ శం భృగూకులరామజనన్యజరా ॥ 595॥

అవతు వికృత్తశిరాః పదయోర్భజకమనిన్ద్యవిచిత్రకథా । దినకరమణ్డలమధ్యగృహా సురధరణీపతిశక్తికలా ॥ 596॥

గగనచరార్చితపాదుకయా పదనతసన్మతిబోధికయా । మమ సతతం శుచిరేణుకయా పరవదిదం కులమమ్బికయా ॥ 597॥

శమయితుముగ్రతమం దురితం ప్రథయితుమాత్మనిగూఢబలమ్ । గమయితుమగ్రయ్దశాం స్వకులం తవ చరణామ్బుజమమ్బ భజే ॥ 598॥

పరవశగామశివేన వృతాం భరతధరాం పరిపాతుమిమామ్ । పటుమతివాక్క్రియమాతనుతాద్గణపతిమభ్రహయప్రమదా ॥ 599॥

గణపతిదేవమర్మహోంశజుషో గణపతినామకవిప్రకవేః । సురపతిజీవసఖీశ‍ృణుయాద్దశశతపత్రముఖీ సుముఖీః ॥ 600॥

॥ షష్ఠం త్రైష్టుభం శతకం సమాప్తమ్ ॥

అథ సప్తమం జాగతం శతకమ్

ప్రథమో ద్రుతవిలమ్బితపాదః

సురమహీరమణస్య విలాసినీ జలచరధ్వజజీవితదాయినీ । హరతు బోధదృగావరణం తమో హృదయగం హసితేన సితేన మే ॥ 601॥

నమదమర్త్యకిరీటకృతైః కిణైః కమఠపృష్ఠనిభే ప్రపదేఽఙ్కితా । పరిధునోతు శచీ భరతక్షితేర్వృజినజాలమజాలమకమ్పనమ్ ॥ 602॥

అతితరాం నతపాలనలోలయా విబుధనాథమనోహరలీలయా । కిరిముఖీముఖశక్త్యుపజీవ్యయా విదితయాదితయా గతిమానహమ్ ॥ 603॥

ఘనహిరణ్యమదాపహరోచిషా వనరుహాననయాఽవనదక్షయా । గతిమదిన్ద్రమనోరథనాథయా భువనమేవ న మే కులమాత్రకమ్ ॥ 604॥

తనుషు వామనమూర్తిధరే విభౌ తమనుయాచ విరాజతి వామనీ । శరణవాననయామ్బికయా లసత్ కరుణయాఽరుణయా పదయోరహమ్ ॥ 605॥

సకరుణా కుశలం మమ రేణుకాతనురజా తనుతాదుదితో యతః । యుధి మునిర్విదధౌ పరశుం దధజ్జనపతీనపతీవ్రభుజామదాన్ ॥ 606॥

సుజనశత్రురమాథి ఘనధ్వనిః శచి సరాత్రిచరస్తవ తేజసా । జనని రామసహోదరసాయకం ప్రవిశతాఽవిశతాదధికౌజసా ॥ 607॥

తవ మహఃకలయాబలమాప్తయా జనని శుమ్భనిశుమ్భమదచ్ఛిదా । జగదరక్ష్యత గోపకులేశితుస్తనుజయాఽనుజయార్జునసారథేః ॥ 608॥

న వినిరూపయితుం ప్రబభూవ యాం కవిజనో వివిధం కథయన్నపి । మునిహృదమ్బుజసౌధతలేన్దిరా జయతి సా యతిసాధుజనావనీ ॥ 609॥

ఇమమయి త్రిదివేశ్వరి కల్కినం రుషమపోహ్య సవిత్రి విలోకితైః । సురపతేర్ద్విషతోఽఘవతో లసన్ మదనకైరవకైరవలోచనే ॥ 610॥

స్మరదమర్త్యనృపాలవిలాసినీం ప్రబలపాతకభీతివినాశినీమ్ । ప్రవణయాన్తరనన్యధియా లసద్వినయయానయయామవతీర్మనః ॥ 611॥

భగవతీగగనస్థలచారిణీ జయతి సఙ్గరరఙ్గవిహారిణీ । సుకృతశత్రుమతిభ్రమకారిణీ హరిహయారిహయాదివిదారిణీ ॥ 612॥

శరణవానహమర్జునహాసయా భువనభూపతిహారివిలాసయా । దివి పులోమజయా ధవలాచలే గిరిజయాఽరిజయావితదేవయా ॥ 613॥

చరణయోర్ధృతయా విజయామహే వయమశేషజగన్నృపజాయయా । దివి పులోమజయా ధవలాచలే నగజయా గజయానవిలాసయా ॥ 614॥

అరివధాయ విధాయ బుధాధిపం పటుభుజాబలభీషణమాజిషు । న భవతీ శచి గచ్ఛతి దుర్గతః క్వచన కాచన కాతరధీరివ ॥ 615॥

సపది మానసధైర్యహృతో జగజ్జనని వజ్రతనోర్జ్వలితార్చిషః । అరిజనే ప్రథమం తవ వీక్షయా సురపతేరపతేజసి వి క్రమః ॥ 616॥

న మననోచితమస్తి పరం నృణాం విబుధరాజవధూపదపద్మతః । జగతి దర్శనయోగ్యమిహాపరం న రమణీ రమణీయముఖాబ్జతః ॥ 617॥

శరణవానహమస్మి పురాతనప్రమదయా మునిగేయచరిత్రయా । స్వబలచాలితనాకజగన్నభో వసుధయా సుధయా సురరాడ్దృశామ్ ॥ 618॥

అయమహం గతిమానతిశాన్తయా త్రిదివభూమిపతిప్రియకాన్తయా । మనసి మౌనిజనైరతిభక్తితో నిహితయా హితయా సుకృతాత్మనామ్ ॥ 619॥

వినయతః స్తుతయా గమయామ్యహం జనిమతాం జనయిత్రి నిశాస్త్వయా । ప్రసృతయా కులకుణ్డధనఞ్జయాద్ధృతతనూతతనూతనవేగయా ॥ 620॥

సకృదమోఘసరస్వతిసాధుధీ హృదయవేద్యపదామ్బుజసౌష్ఠవే । మమ శివం సుమనః పృథివీపతేః సువదనే వద నేత్రలసద్దయే ॥ 621॥

దురవగాహపథే పతితం చిరాజ్జనని గమ్యవిలోకనలాలసమ్ । స్వయమమర్త్యనృపాలమనోరమే సునయనే నయనేయమిమం జనమ్ ॥ 622॥

అవతు నః స్వయమేవ పటూన్ విపద్విమథనాయ విధాయ బుధేశ్వరీ । సకలమర్మసువీతదయైః పరైర్వినిహతానిహ తాపవతః శచీ ॥ 623॥

సురధరాపతిజీవితనాథయా స్వజననక్షితిరక్షణకర్మణి । పటుతమో జన ఏష విధీయతామిహ తయా హతయా తు సమూహయా ॥ 624॥

గణపతేః శ‍ృణుయాదిమముజ్వలం ద్రుతవిలమ్బితవృత్తగణం శచీ । సలిలరాశిసుతాభవనీభవద్భువనపావనపాదసరోరుహా ॥ 625॥

ద్వితీయో జలోద్ధతగతిపాదః

హరిత్సు పరితః ప్రసాదమధికం దధానమమలత్విషాం ప్రసరణైః । మహేన్ద్రమహిలావిలాసహసితం మదన్తరతమో ధునోతు వితతమ్ ॥ 626॥

ప్రసూస్త్రిజగతః ప్రియా మఘవతః కృపాకలితయా కటాక్షకలయా । నితాన్తమగతేర్వికుణ్ఠితమతేర్ధునోతు భరతక్షితేరకుశలమ్ ॥ 627॥

పురా శచి మతిస్త్వమీశితురథో నభస్తనుమితా పృథఙ్మతిమతీ । అనన్తరమభూః సరోజనయనా తనుః సురపతేర్విలోచనసుధా ॥ 628॥

పరత్ర విగుణా సతోఽసి ధిషణా నభస్తనురిహ ప్రపఞ్చమవసి । అసి స్వరబలా ప్రియా సురపతేరియత్తవ శచి స్వరూపకథనమ్ ॥ 629॥

ప్రజాపతిపదే పురాణపురుషే స్మృతా త్వమదితిః సురాసురనుతే । జనార్దనపదే రమాసి పరమే సదాశివపదే శివా త్వమజరే ॥ 630॥

ఉషా ఇనపదే స్వధాఽనలపదే పురన్దరపదే త్వమీశ్వరి శచీ । యథా రుచివిదుః పదాని కవయశ్చితైశ్చ చితిమాన్యువామృజుగిరా ॥ 631॥

అమేయమమలం పురాణపురుషం తదీయవిభవాభిధాయిభిరిమే । వదన్తి కవయః పదైర్బహువిధైస్తథైవ భవతీం తతో మతభిదాః ॥ 632॥

నభశ్చ పవనః స్వరశ్చ పరమస్తటిచ్చ వితతా పతిశ్చ మహసామ్ । సుధాంశురనలో జలం చ పృథివీ సవిత్రి యువయోర్విభూతిపటలీ ॥ 633॥

అపారబహులప్రమోదలహరీ సతః కిలచితిః పరత్ర వితతా । పునర్వియదిదం పరీత్య నిఖిలం జగన్తి దధతీ పరా విజయతే ॥ 634॥

న యద్యపి పరాత్పరే నభసి తే సరోజనయనా వపుః పృథగజే । తథాపి నమతాం మతీరనుసరన్త్యమేయవిభవే దధాసి చ తనూః ॥ 635॥

సహ త్రిభువనప్రపాలనకృతా సమస్తమరుతాం గణస్య విభునా । సదా శశిముఖీ శరీరభృదజా జగత్యదురితే శచీ విజయతే ॥ 636॥

కులం బహుభిదం బలం న భుజయోః కథం ను విపదస్తరేమ భరతాః । సమర్థమధునా విపద్విధుతయే తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 637॥

సమస్తమపి చ స్వదేశవిదుషాం విధానపటలం బభూవ విఫలమ్ । అభాగ్యదమనక్షమం తదధునా తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 638॥

నిజో మమ జనో నితాన్తమగతిర్న కుక్షిభరణేఽప్యయం ప్రభవతి । మహేశ్వరి కృపామరన్దమధునా తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 639॥

అదృష్టకనకం కులం మమ చిరాన్నిరాయుధమిదం నిరాశమభితః । స్వభావత ఇవ ప్రబద్ధమభవత్తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 640॥

అవీరచరితం విపాలకకథం నిరార్షవిభవం చిరాన్మమ కులమ్ । ఇదం మమ మనో నికృన్తతి ముహుస్తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 641॥

చిరాత్స్మృతిపథాదపి చ్యుతమజే తపోబలభవం తమార్షవిభవమ్ । స్వదేశమధునా పునర్గమయితుం తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 642॥

హతం చ విహతం ధుతం చ విధుతం రుదన్తమభితో విశిష్టకరుణే । ఇమం స్వవిషయం శివం గమయితుం తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 643॥

క్షయాయ సుకృతద్విషాం విహరతాం శివాయ చ సతాం ప్రపఞ్చసుహృదామ్ । నిజస్య మనసో బలాయ చ పరే తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 644॥

జయత్సు సుకృతం ద్విషత్సు పరితః సతామపి కులే బలేన రహితే । ఖలప్రియయుగే కలౌ పరిణతే తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 645॥

అభాతి సుకృతే నిగూఢవిభవే విభాతి దురితే ఫలాని దిశతి । విధానవికలే మనస్యభయదే తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 646॥

పటౌ ప్రతిభటే గదే ప్రతిభయే నతావనవిధావతీవ నిపుణమ్ । సుపర్వభువనక్షితీశదయితే తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 647॥

అమర్త్యపటలీకిరీటమణిభాభుజఙ్గకిరణం నితాన్తమరుణమ్ । విపత్తిదమనం తమః ప్రశమనం తవామ్బ చరణం వ్రజామి శరణమ్ ॥ 648॥

వినష్టవిభవామిమాం పునరపి శ్రియావిలసితాం విధాతుమజరే । స్వజన్మపృథివీం స్వరీశదయితే దిశేర్గణపతేః కరాయ పటుతామ్ ॥ 649॥

సుపర్వవసుధాధినాథసుదృశో జలోద్ధతగతిస్తవోఽయమనఘః । కృతిర్గణపతేః కరోతు విధుతిం భయస్య భరతక్షమాతలజుషామ్ ॥ 650॥

తృతీయః ప్రమితాక్షరపాదః

ఉదితం మహేన్ద్రమహిలావదనే ప్రసృతం కరైర్దిశి దిశి ప్రగుణైః । అహితం తమః ప్రశమయద్యమినాం హసితం కరోతు మమ భూరి శివమ్ ॥ 651॥

భరతక్షితేస్తిమిరమాశు హరత్వరిచాతురీకృతవిమోహమతేః । రవిలక్షతోఽప్యధికమంశుమతీ పవిపాణిచిత్తదయితా వనితా ॥ 652॥

శశిలక్షశీతలకటాక్షసుధా తరుణార్కకోటిరుచిపాదయుగా । హృది మే విభాతు మునిగేయగుణా విబుధేన్ద్రచిత్తరమణీ తరుణీ ॥ 653॥

కమనీయదీప్తసుకుమారతనుర్మననీయపావనపదామ్బురుహా । విదధాతు మే శివమసద్విముఖీ విబుధేన్ద్రజీవితసఖీ సుముఖీ ॥ 654॥

అనుమానమూఢపితృవాక్యవశాత్తనయేన దేవి వినికృత్తశిరాః । తవ రేణుకా విలసితా కలయా గణనీయశక్తిరభవద్దశసు ॥ 655॥

సకలామయప్రశమనం దురితక్షయకారికాఙ్క్షితకరం చ భవేత్ । సురసున్దరీ జనసమర్చతయోర్హృది రేణుకాచరణయోః కరణమ్ ॥ 656॥

వినిహన్తి పాపపటలం స్మరణాద్విధునోతి రోగనివహం భజనాత్ । విదఘాతి వాఞ్ఛితతఫలం స్తవనాన్మనుజస్య రామజననీ చరణమ్ ॥ 657॥

శరణం వ్రజామి నవరవ్యరుణం చరణం తవామ్బ నృపజాతిరిపోః । భరతక్షితేరవనతః ప్రథమం మరణం మమేహ న భవత్వధమమ్ ॥ 658॥

స్మరణం చిరాదవిరతం విదధచ్చరణస్య తే తరుణభానురుచః । అయమస్తు రామజనయిత్రిపటుః సురకార్యమార్యవినుతే చరితుమ్ ॥ 659॥

అవ భారతక్షితిమమోఘదయే కరణం భవత్విహ తవైష జనః । నిజయోః సవిత్రి చరణామ్బుజయోర్న విహాతుమర్హసి చిరాద్భజకమ్ ॥ 660॥

అవిశస్త్వమిన్ద్రదయితే కిలతామపి యజ్ఞసేనతనయాం కలయా । అనఘవ్రతాసు కవయః ప్రథమాం ప్రవదన్తి యాం బహులవన్ద్యగుణామ్ ॥ 661॥

భువి భారతం పఠతి యః సుకృతీ కలుషం ధునోతి సకలం కిల సః । ఇయమమ్బ శక్తికులరాజ్ఞి తవ ద్రుపదస్య నన్దిని కథామహిమా ॥ 662॥

అభిమన్యుమాతరమనల్పగుణామతిలఙ్ఘ్య చైక్షత హరిర్భవతీమ్ । అతిసౌహృదేన యదిహార్యనుతే తవ హేతురీడ్యతమశక్తికలా ॥ 663॥

గృహకార్యతన్త్రచతురా గృహీణీ సకలీన్ద్రియామృతఝరీ రమణీ । వరనీతిమార్గకథనే సచివోఽప్యభవస్త్వమమ్బ కురు వంశభృతామ్ ॥ 664॥

న యుధిష్ఠిరస్య వరఘోరతపో న ధనఞ్జయస్య పటు బాహుబలమ్ । అరిసఙ్క్షయం కృతవతీ బహులం తవ వేణికాఽపచరితా ఫణినీ ॥ 665॥

అసితాపి కాన్తివసతిర్మహతీ వనితాజనస్య చ విమోహకరీ । కుశలం మమాభ్రపతిశక్తికలా ద్రుపదక్షితీన్ద్రదుహితా దిశతు ॥ 666॥

శిరసా సమస్తజనపాపభరం వహతో భవాయ భువి యామవృణోత్ । అమరాధిపః పతితపావని తాం భువి కన్యకాం తవ వివేశ కలా ॥ 667॥

కలయా తవాతిబలయా కలితా పురుషస్య యోగమఖిలామ్బ వినా । అఖిలేశ్వరప్రహితతేజ ఇయం సుతజన్మనే కిల దధావనఘా ॥ 668॥

సురరక్షకస్య మదయిత్రి దృశాం నరరక్షకస్య జనయిత్రి పరే । కులరక్షణాయ కృతబుద్ధిమిమం కురు దక్షమద్భుతపవిత్రకథే ॥ 669॥

ముముచుః కులే మమ సుపర్వపతేస్తవ చాభిధేయమిహ మన్దధియః । అపరాధమేతమతిఘోరతరం జనని క్షమస్వ మమ వీక్ష్య ముఖమ్ ॥ 670॥

ఇహ శారదేతి యతిభిర్వినుతా ప్రథితా సురేశ్వరమనోదయితా । భువి భాతి కీర్తివపుషా శచి యా సుకథాపి సా తవ సవిత్రి కలా ॥ 671॥

అరుణాచలేశ్వరదరీవసతేస్తపతో మునేర్గణపతేః కుశలమ్ । వివిధావతారవిలసచ్చరితా వితనోతు సా విబుధరాడ్వనితా ॥ 672॥

అరుణాచలస్య వరకన్దరయా ప్రతిఘోషితం కలుషహారి యశః । విబుధాధినాథరమణీ శ‍ృణుయాద్గణనాథగీతమతిచారునిజమ్ ॥ 673॥

భరతక్షితేః శుభవిధాయిషు సా విబుధక్షితీశదయితా దయయా । ధనశక్తిబన్ధుబలహీనమపి ప్రథమం కరోతు గణనాథమునిమ్ ॥ 674॥

ముదితామిమా విదధతు ప్రమదాం త్రిదివాధిపస్య నిపుణశ్రవణామ్ । అమితప్రకాశగుణశక్తిమజాం ప్రమితాక్షరాః సుకవిభూమిపతేః ॥ 675॥

చతుర్థస్తామరసపాదః

దిశతు శివం మమ చన్ద్రవలక్షస్తిమిరసమూహనివారణదక్షః । కృతగతిరోధకపాతకనాశః సురధరణీశవధూస్మితలేశః ॥ 676॥

అవిదితమార్గతయాతివిషణ్ణాం గతిమపహాయ చిరాయ నిషణ్ణామ్ । భరతధరామనిమేషధరత్రీ పతిగృహిణీ పరిపాతు సవిత్రీ ॥ 677॥

భువనమిదం భవతః కిల పూర్వం యదమలరూపమనాకృతిసర్వమ్ । ప్రకృతిరియం కురుతాదదరిద్రామతిమతిశాతతరాం మమ భద్రా ॥ 678॥

సృజతి జగన్తి విభౌ పరమే యా సుబహులశక్తిరరాజత మాయా । ప్రదిశతు సా మమ కఞ్చన యోగం ఝటితి నిరాకృతమానసరోగమ్ ॥ 679॥

ప్రతివిషయం వికృతీతర సత్తా విలసతి యా మతిమద్భిరుపాత్తా । ఇయమనఘా పరిపాలితజాతిం వితరతు మే వివిధాం చ విభూతిమ్ ॥ 680॥

ప్రతివిషయగ్రహణం పరిపూతామతిరఖిలస్య జనస్య చ మాతా । మమ విదధాతు శుభం శుభనామా త్రిదివనివాసినరేశ్వరరామా ॥ 681॥

గగనతనుర్జగతో విపులస్య ప్రభుపదమగ్రయ్మితా సకలస్య । ప్రతిజనదేహమజా ప్రవహన్తీ మమ హృది నన్దతు సా విహరన్తీ ॥ 682॥

పటుకులకుణ్డధనఞ్జయకీలా సముదితహార్దవిభాకరలీలా । ద్రుతశిర ఇన్దుకలామృతధారా జనమవతాన్నిజభక్తముదారా ॥ 683॥

విషయసమాకృతిరత్ర పురస్తాద్విమలతమా కిల తత్ర పరస్తాత్ । భువనమయీ భువనాచ్చ విభక్తామతిరనఘాఽవతు మామతిశక్తా ॥ 684॥

విషయపరిగ్రహణేష్వతిసక్తా విషయవిభూతిషు కాపి వివిక్తా । అఖిలపతేర్మయి దీవ్యతు శక్తిర్విమలతమా విధుతేతరశక్తిః ॥ 685॥

దృశి దృశి భాతి యదీయమపాపం దిశి దిశి గన్తృ చ వేత్తృ చ రూపమ్ । భవతు శివాయ మమేయమనిన్ద్యా భువనపతేర్గృహిణీ మునివన్ద్యా ॥ 686॥

జడకులకుణ్డదరీషు శయానా బుధకులవహ్నిషు భూరివిభానా । హరిహయశక్తిరమేయచరిత్ర మమ కుశలం విదధాతు పవిత్ర ॥ 687॥

దహరగతాఖిలమాకలయన్తీ ద్విదలగతా సకలం వినయన్తీ । దశశతపత్రగతా మదయన్తీ భవతు మయీన్ద్రవధూర్విలసన్తీ ॥ 688॥

గృహయుగలీశ్రియ ఆశ్రితగమ్యా పదకమలద్వితయీ బహురమ్యా । మమ హృది భాత్వవికుణ్ఠితయానా హరిసుదృశస్తరుణారుణభానా ॥ 689॥

ఉపరి తతా కులకుణ్డనిశాన్తాజ్జ్వలితధనఞ్జయదీధితికాన్తాత్ । హరిహయశక్తిరియం మమ పుష్టా ద్రవయతు మస్తకచన్ద్రమదుష్టా ॥ 690॥

నభసి విరాజతి యా పరశక్తిర్మమ హృది రాజతి యా వరశక్తిః । ఉభయమిదం మిలితం బహువీర్యం భవతు సుఖం మమ సాధితకార్యమ్ ॥ 691॥

త్రిభువనభూమిపతేః ప్రియయోషా త్రిమలహరీ సురవిష్టపభూషా । మమ వితనోతు మనోరథపోషం దురితవిపత్తితతేరపి శోషమ్ ॥ 692॥

పవనజగత్ప్రభుపావనమూర్తిర్జలధరచాలనవిశ్రుతకీర్తిః । మమ కుశలాయ భవత్వరిభీమా జననవతాం జననీ బహుధామా ॥ 693॥

మమ సురరాజవధూకలయోగ్రా ఖలజనధూననశక్తనఖాగ్రా । దమయతు కృత్తశిరాః కలుషాణి ప్రకటబలా హృదయస్య విషాణి ॥ 694॥

కులిశివధూకలయా పరిపుష్టా బుధనుతసన్నుణజాలవిశిష్టా । మమ పరితో విలసద్విభవాని ద్రుపదసుతా విదధాతు శివాని ॥ 695॥

సురజనరాడ్దయితాంశవిదీప్తే పదకమలాశ్రితసాధుజనాప్తే । దురితవశాదభితో గతభాసం మనుజకుమారజనన్యవదాసమ్ ॥ 696॥

అమరనరేశ్వరమన్దిరనేత్రీ సుమశరజీవనసున్దరగాత్రీ । భవతు శచీ వితతస్వయశస్సు ప్రతిఫలితా గణనాథవచస్సు ॥ 697॥

వికసతు మే హృదయం జలజాతం విలసతు తత్ర శచీస్తుతిగీతమ్ । స్ఫురతు సమస్తమిహేప్సితవస్తు ప్రథితతమం మమ పాటవమస్తు ॥ 698॥

కురు కరుణారససిక్తనిరీక్షే వచనపథాతిగసన్నుణలక్షే । శచి నరసింహజమాహితగీతం భరతధరామవితుం పటుమేతమ్ ॥ 699॥

సులలితతామరసైః ప్రసమాప్తం వరనుతిబన్ధమిమం శ్రవణాప్తమ్ । జనని నిశమ్య సుసిద్ధమశేషం హరిలలనే మమ కుర్వభిలాషమ్ ॥ 700॥

॥ ఇతి శ్రీభగవన్మహర్షిరమణాన్తేవాసినో వాసిష్ఠస్య నరసింహసూనోః గణపతేః కృతౌ ఇన్ద్రాణీసప్తశతీ సమాప్తా ॥